31 de agosto de 2012

Inicio de A VIAXE DO BEAGLE ESPACIAL, de A. E. Van Vogt

A VIAXE DO BEAGLE ESPACIAL
1939

Coeurl merodeaba sen pausa. A noite escura, sen lúa, case sen estrelas, resistíase ante a alba avermellada e lúgubre que se arrastraba pola esquerda. Era unha luz vaga que non daba ningunha sensación de calor. Aos poucos, esa luz foi mostrando unha paisaxe de pesadelo. Ao redor de Coeurl cobraron forma unhas pedras negras, melladas, e unha chaira negra e sen vida. Por encima do horizonte grotesco miraba un sol vermello pálido.
Uns dedos de luz furgaban entre as sombras e aínda non había rastros da familia de criaturas de ID que levaba seguindo case cen días. Finalmente detívose, arrefriado pola realidade. As súas enormes patas dianteiras sacudíronse cun movemento que arqueou cada afiada garra. Os grosos tentáculos que lle saían dos ombreiros ondularon, tensos. Torceu a voluminosa cabeza de gato a un lado e a outro, mentres os zarcillos parecidos a pelos que formaban cada orella vibraron frenéticamente, probando cada brisa, cada latexo no éter.
Non houbo resposta. Non sentía ningún sinal no complexo sistema nervioso. Non había ningún indicio da presenza das criaturas de ID, a súa única fonte de alimento nese planeta abatido. Desesperado, Coeurl agazapouse, unha enorme figura felina recortada contra a liña débil e avermellada do horizonte, como un deforme gravado dun tigre negro nun mundo sombrío. O que máis o mortificaba era que perdera o contacto con elas. Tiña un equipo sensorial que normalmente podía detectar ID orgánico a quilómetros de distancia. Admitía que el xa non era normal. A súa repentina imposibilidade de manter aquel contacto indicaba unha crise física. Era a enfermidade mortal da que ouvira falar. Sete veces no último século atopara coeurls demasiado débiles para moverse, cos corpos normalmente inmortais consumidos e condenados pola falta de alimento. Entón, con avidez, esmagáralles os corpos entregados e sacoulles todo o ID que aínda os mantiña con vida.
Coeurl estremeceuse de entusiasmo lembrando esas comidas. Entón lanzou un gruñido audible, un son desafiante que vibrou no aire e soou e resoou entre as pedras mentres lle percorría os nervios das costas. Era unha expresión instintiva da súa vontade de vivir.
...

30 de agosto de 2012

Aforismos de Leonardo

72.- A luxuria é causa da xeración. A gula mantén a vida. O medo ou o temor prolóngaa. A dor é a salvación do organismo. 

29 de agosto de 2012

AFONSO SOÁREZ SARRAÇA [B 1622 / V 1155-1156)

AFONSO SOÁREZ SARRAÇA [B 1622 / V 1155-1156)

Porén Tareija Lópiz non quer Pero Marinho:
pero x'el é mancebo, quer-x'ela máis meninho.

Non casará con ele nen polos seus dinheiros;
e esto saben donas e saben cavaleiros,
ca dos escarmentados se fazen máis ardeiros.
Porén Tareija Lópiz non quer Pero Marinho:
pero x'el é mancebo, quer-x'ela máis meninho.

Non casará con ele, pola cobrir d'alfolas,
nen polos seus dinheiros velhos, que ten nas olas;
o que perdeu nos alhos quer cobrar nas cebolas.
Porén Tareija Lópiz non quer Pero Marinho:
pero x'el é mancebo, quer-x'ela máis meninho.

Non casará con ele por ouro nen por prata,
nen por panos de seda, quant'é por escarlata,
ca dona de capelo de todo mal se cata.
Porén Tareija Lópiz non quer Pero Marinho:
pero x'el é mancebo, quer-x'ela máis meninho.

28 de agosto de 2012

AIRAS PÉREZ VUITORÓN [B 1483 / V 1094]

AIRAS PÉREZ VUITORÓN [B 1483 / V 1094]

Don Martín Galo ést'acustumado
de lhi daren algo todos de grado;
e dizen que é ben empregado,
sol que podessen acalantá-lo.

Ben mereç'algo Don Martín Galo,
quando quiser cantar, por leixá-lo...

Ben entend'ele com'agravece
e, por dar-lh'algo, non o gradece,
ca ele ten que mai-lo merece
ca o mereç'a senhor vassalo.

Ben mereç'algo Don Martín Galo,
quando quiser cantar, por leixá-lo...

26 de agosto de 2012

Inicio de NA TABERNA de Eliseo Alonso

Os domingos pola tarde non había outro divertimento, nin mellor nin peor. Por iso a min gustábame facer roda, bebendo viño tinto, e escoitar os contos do "Araña" e os do "Fanecas", dous vellos que estiveran no Brasil cando mozos. No meu pobo case que todas as persoas tiñan nome de animáis. O "Araña" falaba aquel día dun amor seu, "unha pretina coma unha rosa", deste xeito:
—Eu daba para ela un vidro de colonia; ela para min unha garavata. Eu daba para ela un alfinete de pedras; ela para min un panamá. Lémbrome que nunha tarde en que eu andaba sosiño por entre unha plantación de mangas, veu deica min toda pamplineira e triste: "Ai, áchome moito doentinha. Doime aquí... Doime aquí", sinalaba levando a man a un peito. Eu trataba de seguido de a consolar: "Minha garotinha, pois que é o que tens", e apalpaba naquel tumor que ela sinalaba, dondo, doce, sen niñunha doenza...
—¡Trolas! ¡Baldosas! ¡Bogas! —interrompía o "Fanecas"- ¡Esa non cabe pola porta da igrexa!
...

25 de agosto de 2012

20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXIX).

Dumont d'Urville quixo partir inmediatamente, pero achándose os seus homes e el mesmo minados polas febres que contraeran naquelas costas malsás, non puido aparellar até o 17 de marzo. Mentres tanto, medorento o goberno francés de que Dumont d'Urville non se decatara dos achados de Dillon, enviara a Vanikoro á corveta Bayonnaise, ao mando de Legoarant de Tromelin, desde a costa occidental de América onde se achaba. Legoarant fondeou ante Vanikoro algúns meses despois da partida do Astrolabe. Non achou ningún documento novo, pero puido comprobar que os salvaxes respectaran o mausoleo da Pérousse. Tal é, en sustancia, o relato que expuxen ao capitán Nemo.
-Así que se ignora aínda onde foi a acabar o terceiro navío, construído polos náufragos na illa de Vanikoro, non é así?
-En efecto.
Por toda resposta, o capitán Nemo indicoume que lle seguise ao gran salón.
O Nautilus mergullouse algúns metros por baixo das ondas. Corréronse os paneis metálicos para dar visibilidade aos cristais. Eu precipiteime a eles, e baixo as concrecións de coral, revestidas de funxias, de sifoneas, de alcionarios e de cariofíleas, e a través de miriadas de peixes hermosísimos, de xirelas, de glifisidontos, de ponféridos, de diácopodos e de holocentros, recoñecín algúns restos que as dragas non puideran arrincar; tales como abrazadeiras de ferro, áncoras, canóns, obuses, unha peza do cabrestante, unha roda, obxectos todos procedentes dos navíos naufragados e tapizados agora de flores vivas. Mentres contemplaba eu así aqueles restos abatidos, o capitán Nemo dicíame cunha voz grave:
-O comandante A Pérousse partiu o 7 de decembro de 1785 cos seus navíos Boussole e Astrolabe.
Fondeou primeiro en Botany Bay, visitou logo o arquipélago da Amizade, a Nova Caledonia, dirixiuse cara a Santa Cruz e arribou a Namuka, unha das illas do arquipélago Hapai. Chegou máis tarde aos arrecifes descoñecidos de Vanikoro. O Boussole, que ía diante, tocou na costa meridional. O Astrolabe, que acudiu na súa axuda, encallou tamén. O primeiro quedou destruído case inmediatamente. O segundo, encallado a sotavento, resistiu algúns días. Os indíxenas deron unha boa acollida aos náufragos. Estes instaláronse na illa e construíron un barco máis pequeno cos restos dos dous grandes. Algúns mariñeiros quedaron voluntariamente en Vanikoro. Os outros, debilitados e enfermos, partiron coa Pérousse cara ás illas Salomón, para perecer alí na costa occidental da illa principal do arquipélago, entre os cabos Decepción e Satisfacción.
-Como o sabe vostede? -pregunteille.
-Atopei isto no lugar de último naufraxio.
O capitán Nemo mostroume unha caixa de follalata selada coas armas de Francia e toda roñosa pola corrosión da auga mariña. Abriuna e vin un rolo de papeis amarelados, pero aínda lexibles. Eran as instrucións do ministro da Mariña ao comandante A Pérousse, con anotacións á marxe feitas persoalmente por Luís XVI.
-Unha fermosa morte para un mariño -dixo o capitán Nemo- e unha tranquila tumba de coral. Queira o ceo que tanto eu como os meus compañeiros non teñamos outra!

24 de agosto de 2012

Fragmento de Dune

LIBRO PRIMEIRO - DUNE

- CAPITULO I -

É no momento de empezar cando hai que coidar atentamente que os equilibrios queden establecidos da maneira máis exacta. E isto sábeo ben cada irmá Bene Gesserit. Así, para emprender este estudo acerca da vida de Muad'Dib, primeiro hai que situalo exactamente no seu tempo: nacido no 57° ano do Emperador Padishah, Shaddam IV. E hai que situar moi especialmente a Muad'Dib no seu lugar: o planeta Arrakis. E non hai que deixarse enganar polo feito de que naceu en Caladan e viviu alí o primeiros quince anos da súa vida. Arrakis, o planeta coñecido como Dune, será sempre o seu lugar.

Do «Manual de Muad'Dib», pola Princesa Irulan.

Na semana que precedeu á partida cara a Arrakis; cando o frenesí dos últimos preparativos alcanzara un nivel case insoportable, unha vella muller acudiu a visitar á nai do raparigo, Paul. Era unha suave noite en Castel Caladan, e as antigas pedras que foran o fogar dos Atreides durante vinte e sete xeracións estaban impregnadas daquel húmido frescor que presaxiaba un cambio de tempo. A vella muller foi introducida por unha porta secreta e conducida a través do abovedado pasadizo até a habitación de Paul, onde puido observalo un instante mentres xacía no seu leito.
...

23 de agosto de 2012

Aforismos de Leonardo

71.- Demetrio adoitaba dicir que non hai diferenza entre as palabras e a voz dos parvos ignorantes e os ruídos do ventre que proveñen do exceso de gases. 

22 de agosto de 2012

Inicio de ANDADAS (Terra Brava) de Anxel Fole

Ó autro día fun candia o padriño, no seu coche, visitar un enfermo. Vimos todo o val do Incio, camiño da Ferreiría. Pasomos polo Hospital e por Trascastro.
A eirexa do Hospital é unha eirexa románica, pequena, mais moi fermosa, de marbre azuado do país. Nas beiras do adrio, hai dúas torres arredadas da eirexa, cas paredes cheas de hedra. Vese que en tempos antigos eran moito máis altas, e que se caíra a parte cimeira, ou lles foran rebaixando. Unha é hoxe campanario i a outra está convertida en panteón dos señores da casa da Pobra. A eirexa foi forteza dos Hospitalarios, que gardaban o antigo vieiro de peleriños que pasa por eilí, e que, según sentín decir, vai colle-lo chamado Camiño Francés non lonxe de Rubián de Cima. Drento da eirexa pódese ver o sartego dun Comendador da Orde. O adrio é sombrizo con castiñeiros e concheiros i un gran eucalipto ó pe do panteón.

21 de agosto de 2012

AFONSO EANES DO COTÓN

AFONSO EANES DO COTÓN

Abadessa, oí dizer
que erades mui sabedor
de todo ben; e, por amor
de Deus, querede-vos doer
de min, que hogano casei,
que ben vos juro que non sei
máis que un asno de foder.

Ca me fazen én sabedor
de vós que havedes bon sén
de foder e de todo ben;
ensinade-me máis, senhor,
como foda, ca o non sei,
nen padre nen madre non hei
que m'ensin', e fiqu'i pastor.

E se eu ensinado vou
de vós, senhor, deste mester
de foder e foder souber
per vós, que me Deus aparou,
cada que per foder, direi
Pater Noster e enmentarei
a alma de quen m'ensinou.

E per i podedes gaar,
mia senhor, o reino de Deus:
per ensinar os pobres seus
máis ca por outro jajuar,
e per ensinar a molher
coitada, que a vós veer,
senhor, que non souber ambrar.

20 de agosto de 2012

19 de agosto de 2012

O ANUARIO DA SGAE REVELA RETROCESOS EN TODOS OS SECTORES CULTURAIS

O 2011 non foi un ano especialmente bo para a cultura que rexistra un descenso de espectáculos, asistentes e recadación en todos os frentes. Así o reflexa o Anuario da SGAE 2012 que cuantifica as cifras da cultura en 2011. Era o ano despois do Xacobeo, co que o descenso en todas as cifras era inevitable, pero confirma o retroceso de volume de actividade, asitencia e redación dos diferentes sectores culturais.

Non hai un “annus horribilis” senón que cada ano é peor que o anterior desde que a crise se instaurou no noso modelo económico. Todos os sectores, sen excepción, cuantifican unha baixada con respecto ao seu ano precedente. Revisamos o Anuario SGAE 2012 para ver os principais indicadores.

Mais

18 de agosto de 2012

20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXVIII).

E conteille o que os últimos traballos de Dumont d'Urville deran a coñecer, e que moi sucintamente resumido é o que segue.
A Pérousse e o seu segundo, o capitán de Langle, foron enviados por Luís XIV, en 1785, nunha viaxe de circunnavegación a bordo das corvetas Boussole e Astrolabe, que nunca máis reaparecerían. En 1791, o goberno francés, inquieto pola sorte das dúas corvetas armou dous grandes navíos, Récherche e Esperance, que partiron de Brest o 28 de setembro, baixo o mando de Bruni d'Entrecasteaux. Dous meses despois, sóubose pola declaración dun tal Bowen, capitán do Albermale, que se viran restos dos buques naufragados nas costas da Nova Xeorxia. Pero ignorando D'Entrecasteaux tal comunicación, bastante incerta, por outra banda, dirixiuse cara ás illas do Almirantazgo, designadas nun informe do capitán Hunter como escenario do naufraxio de Pérousse.
Vas foron as súas procuras. A Esperance e a Récherche pasaron mesmo ante Vanikoro sen deterse. Foi unha viaxe moi desgraciada, pois custou a vida a D'Entrecasteaux, a dous dos seus oficiais e a varios mariñeiros da súa tripulación. Sería un vello navegante do Pacífico, o capitán Dillon, o primeiro que atopase pegadas indiscutibles dos náufragos. O 15 de maio de 1824, ao pasar co seu navío, o Saint-Patrick, preto da illa de Tikopia, unha das Novas Hébridas, un indíxena que se achegou en piragua vendeulle a empuñadura de prata dunha espada na que aparecían uns caracteres gravados con buril. O indíxena afirmou que seis anos antes, durante unha estancia en Vanikoro, vira a dous europeos, pertencentes ás tripulacións duns barcos que naufragaran había longos anos nos arrecifes da illa.
Dillon adiviñou que se trataba dos barcos da Pérousse, cuxa desaparición conmovera ao mundo enteiro. Quixo ir a Vanikoro, onde, segundo o indíxena, había numerosos restos do naufraxio, pero os ventos e as correntes impedíronllo. Dillon regresou a Calcuta, onde conseguiu interesar no seu descubrimento á Sociedade Asiática e á Compañía de Indias, que puxeron á súa disposicion un navío, ao que el deu o nome de Récherche, co que se fixo á mar o 23 de xaneiro de 1827, acompañado por un axente francés. A nova Récherche, tras tocar en distintos puntos do Pacífico, fondeou ante Vanikoro o 7 de xullo de 1827, na mesma rada de Vanu na que se achaba o Nautílus nese momento. Alí puido recoller numerosos restos do naufraxio, utensilios de ferro, áncoras, estrobos de poleas, canóns, un obús do dezaoito, restos de instrumentos de astronomía, un anaco do coronamiento e unha campá de bronce coa inscrición: «Bazin fíxome», marca da fundición do arsenal de Brest cara a 1785. A dúbida xa non era posible.
Estivo Dillon completando as súas investigacións no lugar do naufraxio até o mes de outubro. Logo, partiu de Vanikoro, dirixiuse cara a Nova Zelandia e chegou a Calcuta o 7 de abril de 1828. Viaxou despois a Francia, onde foi acollido con moita simpatía por Carlos X. Pero mentres tanto, ignorante Dumont d'Urville dos achados de Dillon, partira para buscar noutro lugar o escenario de naufraxio. E, en efecto, sóubose por un baleeiro que unhas medallas e unha cruz de San Luís achábanse entre as mans dos salvaxes da Luisiada e da Nova Caledonia.
Dumont d'Urville fíxose, pois, á mar, ao mando do Astrolabe, e dous meses despois que Dillon abandonase Vanikoro fondeaba ante Hobart Town. Foi alí onde se decatou dos achados de Dillon e onde soubo, ademais, que un tal James Hobbs, segundo do Union, de Calcuta, desembarcara nunha illa, situada a 80 18' de latitude Sur e 1560 30'de lonxitude Este, e visto aos indíxenas da mesma servirse dunhas barras de ferro e de teas vermellas. Bastante perplexo e dubidando de se dar crédito a estes relatos, comunicados por xornais pouco dignos de confianza, Dumont d'Urvifie decidiuse, con todo, a seguir os pasos de Dillon.
O 10 de febreiro de 1828, Dumont d'Urville presentouse en Tikopia, onde tomou por guía e intérprete a un desertor establecido nesa illa, e de alí dirixiuse a Vanikoro, as costas da cal avistou o 12 de febreiro. Estivo a bordear os seus arrecifes até o 14, e tan só o 20 puido fondear alén da barreira, na rada de Vanu. O día 23, varios dos seus oficiais deron a volta á illa e volveron con algúns restos de escasa importancia. Os indíxenas, aténdose a unha actitude negativa e evasiva, rexeitaban conducirlles ao lugar do naufraxio. Esa sospeitosa conduta induciulles a crer que os indíxenas maltrataran aos náufragos e que temían que Dumont d'Urville chegase para vingar á Pérousse e ás súas infortunados compañeiros. Con todo, uns días máis tarde, o 26, estimulados por algúns agasallos e comprendendo que non tiñan que temer ningunha represalia, conduciron ao lugartenente de Dumont, Jasquinot, ao lugar do naufraxio.
Alí, a tres ou catro brazas de auga e entre os arrecifes de Pacú e de Vanu xacían áncoras, canóns e pezas de ferro fundido e de chumbo, incrustados nas concrecións calcáreas. O Astrolabe enviou ao lugar a súa chalupa e a súa baleeira. Non sen gran traballo, as súas tripulacións conseguiron retirar un áncora que pesaba mil oitocentas libras, un canón do oito de fundicion, unha peza de chumbo e dous canoncitos de cobre. O interrogatorio a que someteu Dumont d'Urville aos indíxenas reveloulle que A Pérousse, tras a perda dos seus dous barcos nos arrecifes da illa, construíra un máis pequeno, que se perdería á súa vez. Onde? Ignorábase.
O capitán do Astrolabe fixo erixir baixo un manglar un cenotafio á memoria do soado navegante e dos seus compañeiros. Era unha simple pirámide cuadrangular asentada sobre un basamento de corais, da que excluíu todo obxecto metálico que puidese excitar a cobiza dos indíxenas.

17 de agosto de 2012

Inicio de ALÓ TRAS DO PADORNELO de Aquilino Iglesia

Aló tras do Padornelo
nacéu a flor do mencer.
Herbas de nebra soñada,
ríos de luar ó pe.

Nos ríos, peixes de sombra,
—ai-le-le-lo, ai-le-lé—
as barquiñas dun cantar
co día que logo vén.

16 de agosto de 2012

Aforismos de Leonardo

70.- Non ves ti que o tesouro non honra ao seu acumulador, despois da súa vida, como fai a ciencia, que testemuña e proclama ao seu creador, porque é filla de quen a xera e non fillastra como a pecunia? 

15 de agosto de 2012

Aforismos de Francisco: Outra razón para ler

Aprender un idioma non é sinxelo. Require motivación, disciplina e paciencia.

A motivación é o máis importante, sen ela non habría espazo nin para a disciplina nin para á paciencia. Debe vir dun mesmo e aínda que a maioría das veces veña imposta polas circunstancias, débese tomar coma un reto persoal.

A disciplina só se pode impoñer tras sentirse un motivado. Trátase de elaborar unha metodoloxía que axude a levar a aprendizaxe por un cauce plácido pero de fluxo constante.

A paciencia tamén só pode nacer a raíz dunha boa disciplina. Sen ela a melloría non é visible e a paciencia agótase. 

Con estas tres condicións é cando comezaremos a atopar nos libros unha ferramenta espléndida de aprendizaxe, escondida entre un divertido xogo de enigmas, de memoria, e de experiencias en primeira persoa na que a túa personaxe irá subindo incansablemente de nivel, e no que o inimigo é único, ti mesmo.

     Comezará un por transformarse en infante para poder disfrutar de novo das despreocupadas aventuras dos despreocupados e fantasiosos nenos, e verá con alegría que rapidamente pode deixar de lado as alegres ensoñacións para dun salto pasar á complicada pero pasional vida xuvenil, tempo de dúbidas e necesidades consoladoras, no que non poucas veces regresaremos por necesidade fisiolóxica a esa inocente vida pueril, pero nos que tampouco faltarán momentos de osadía nos que nos daremos o permiso de facernos pasar valentemente por adultos, aínda que moitas veces nos decataremos de que non estaremos maduros aínda para todos os seus contrasentidos, mais iso non nos abatirá, senón máis ben nos alentará sen rencor a retornar a nosa pel, coa esperanza e ilusión de algún día chegar a comprendelos. 

14 de agosto de 2012

Comentario de "Cuentos que nos unen" de Maita Ángeles Cordero

Un conto pode asombrar, impactar, fascinar ou desagradar e non analizas as causas.
Con todo, resulta inquietante o efecto que nos produce a súa lectura. Mergullarse na trama dos contos é mirar nun espello no que, quizá, non miraras até ese momento. Ver a través destes personaxes cousas parecidas ás que nos ocorren léva a preguntar sobre o significado e o sentido de asuntos que na nosa vida non están claros.
Nestes contos, a autora con sinxeleza revela algo que non esperabas atopar en ti.
Estes relatos suxiren cales poden ser as xanelas a un mundo descoñecido até certo punto, que é o transxeneracional. Neste camiño ao pasado da nosa familia ilumínanse sucesos que permaneceron na sombra. Para algúns atopar estes conflitos non resoltos pode ser moi doloroso pero o resultado de encaralos facilita cambiar actitudes e hábitos que nos limitaron para tomar a forza da vida e así desenvolver a creatividade para gozala.
Grazas á mirada sistémica e transxeneracional da autora, estes contos convértense nun material que pon en movemento recordos, necesidades, íntimos desexos, que descubrimos como novos pero que sempre estiveron aí. Atopa e sente cal é o conto máis adecuado para a túa historia e goza a aventura de pescudar por que o é.

Angélica Olvera de Malpica

13 de agosto de 2012

Unha frase para empezar a semana

A única patria feliz, sen territorio, é a conformada polos nenos. 
Rainer Maria Rilke

12 de agosto de 2012

O valor cultural do libro

Galicia está indisolublemente asociada a Europa a través das correntes culturais, do pensamento e do espírito.
Estas manifestacións exprésanse e materialízanse a través da palabra escrita, a través do códice ou do libro, que, desde a alta Idade Media, ofrece a cada obra un polo de atención para o debate, a construción intelectual e a democratización vagarosa do coñecemento e da intelixencia colectiva.

11 de agosto de 2012

20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXVII).

O Nautilus modificou sensiblemente o seu rumbo. Tras pasar o trópico de Capricornio polo meridiano cento trinta e cinco, dirixiuse cara ao Oeste-Noroeste, remontando toda a zona intertropical. Aínda que o sol do verán prodigase xenerosamente os seus raios, non nos afectaba en absoluto a calor, pois a trinta ou corenta metros por baixo da auga a temperatura non se elevaba por encima de dez a doce graos.
O 15 de decembro deixabamos ao Leste o espléndido arquipélago da Sociedade e a graciosa Tahití, a raíña do Pacífico, con cimas que vin pola mañá a algunhas millas a sotavento. As súas augas forneceron á mesa de a bordo algúns peixes excelentes, como caballas, bonitos, albacoras e unha variedade de serpe de mar chamada munerofis.
O Nautilus percorrera entón oito mil cen millas. A nove mil setecentas vinte millas elevábase a distancia percorrida cando pasou entre o arquipélago de Tonga-Tabú, no que pereceron as tripulacións do Argo, do Port-au-Prince e do Duke ou Portland, e o arquipélago dos Navegantes, no que foi asasinado o capitán de Langle, o amigo da Pérousse. Logo pasou ante o arquipélago Viti, no que os salvaxes mataron os mariñeiros do Union e ao capitán Bureu, de Nantes, comandante da Aimable Josephine.
Este arquipélago, que se prolonga sobre unha extensión de cen leguas de Norte a Sur, e sobre noventa leguas de Leste a Oeste, está situado entre 60 e 20 de latitude Sur e 1740 e 1790 de lonxitude Oeste. Componse dun certo número de illas, de illotes e de escollos, entre os que destacan as illas de Viti-Levu, de Vanua-Levu e de Kandubon.
Foi Tassman quen descubriu este grupo en 1643, o mesmo ano en que Torricelli inventou o barómetro e no que Luís XIV ascendeu ao trono. Pénsese cal deses feitos foi máis útil á humanidade. Viñeron logo Cook, en 1714, D'Entrecasteaux, en 1793, e Dumont d'Urville, en 1827, que foi quen aclarou o caos xeográfico deste arquipélago. O Nautilus aproximouse logo á baía de Wailea, escenario das terribles aventuras do capitán Dillon, que foi o primeiro en aclarar o misterio do naufraxio da Pérousse.
Esta baía, dragada en varias ocasións, forneceunos excelentemente de ostras, das que fixemos un consumo inmoderado, tras abrilas na nosa propia mesa seguindo o consello de Séneca. Aqueles moluscos pertencían á especie coñecida co nome de «ostra lamellosa», moi común en Córsega. O banco de Wailea debía ser considerable, e, certamente, se non fóra polas múltiples causas de destrución, esas aglomeracións terminarían por colmar as baías, xa que se contan até dous millóns de ovos nun só individuo.
Se Ned Land non tivo que arrepentirse da súa glotonería nesa ocasión é porque a ostra é o único alimento que non provoca ningunha indixestión. Non se requiren menos de seis ducias destes moluscos acéfalos para fornecer os trescentos quince gramos de sustancia azoada necesarios á alimentación cotiá do home.
O 25 de decembro, o Nautilus navegaba no medio do arquipélago das Novas Hébridas descuberto por Quirós, en 1606; explorado por Bougainville, en 1768, e bautizado co seu actual nome por Cook, en 1773. Este grupo componse principalmente de nove grandes illas, e forma unha banda de cento vinte leguas do Norte-Noroeste ao Sur-Sueste, entre os 150 e 20 de latitude Sur e os 1640 e 1680 de lonxitude. Pasamos bastante preto da illa de Auru que, no momento das observacións de mediodía, vin como unha masa boscosa dominada por un pico de gran altura.
Aquel día era Nadal, e pareceume que Ned Land lamentaba vivamente que non se celebrase o Christmas, verdadeira festa familiar da que os protestantes son fanáticos observadores. Facía xa oito días que non vía ao capitán Nemo cando, o 27 pola mañá, entrou no gran salón, con ese aire do home que acaba de deixarlle a un fai cinco minutos. Estaba eu tratando de recoñecer no planisferio a ruta seguida polo Nautilus. O capitán achegouse, marcou co dedo un punto do mapa e pronunciou unha soa palabra:
-Vanikoro.
Era unha palabra máxica. Era o nome dos illotes nos que se perderon os navíos da Pérousse. Incorporeime e pregunteille:
-Lévanos o Nautilus a Vanikoro?
-Si, señor profesor.
-E poderei visitar estas soadas illas nas que se esnaquizaron o Boussole e o Astrolabe?
-Se así lle place, señor profesor.
-Cando estaremos en Vanikoro?
-Estamos xa, señor profesor.
Seguido do capitán Nemo subín á plataforma, e desde alí a miña mirada percorreu ávidamente o horizonte. Ao Nordeste emerxían dúas illas volcánicas de desigual magnitude, rodeadas dun arrecife de coral dun corenta millas de perímetro. Estabamos ante a illa de Vanikoro propiamente dita, á que Dumont d'Urville impuxo o nome de illa da Récherche, e precisamente ante o pequeno porto de Vanu, situado a 160 4' de latitude Sur e 1640 32' de lonxitude Este. As terras parecían recubertas de verdor, desde a praia até as cimas do interior, dominadas por e monte Kapogo a unha altitude de catrocentas setenta e seis toesas.
Tras haber franqueado o cinto exterior de rocas por un estreito paso, o Nautilus atopouse alén das rompentes, en augas cunha profundidade que se limitaba a unhas trinta ou corenta brazas. Baixo a verde sombra dos manglares, vin a algúns salvaxes que manifestaban unha viva sorpresa. No longo corpo negruzco que avanzaba a flor de auga non vían eles un formidable cetáceo do que había que desconfiar? Naquel momento, o capitán Nemo preguntoume que era o que eu sabía achega do naufraxio da Pérousse.
-O que sabe todo o mundo, capitán -respondinlle.
-E podería dicirme que é o que sabe todo o mundo? -preguntoume cun ton un tanto irónico.
-Con moito gusto.

10 de agosto de 2012

Inicio de A ROSALÍA de Fermín Bouza Brei

Na visita da Da. Gala Murguía
ao mausoleu da súa nai

Pra acariñar a mármore xeada,
que quixo dar embrullo e acalento
á vosa humarada martirizada,
ouh, señora da Dor e o Esquecimento

connosco vén, do tempo aluarada,
prenda que é vosa, frol do voso alento,
verso de amor, estrofa de tormento
no voso seo escrita e máis cantada.

9 de agosto de 2012

Aforismos de Leonardo

69.- Cantos emperadores e príncipes pasaron sen deixar recordo. Só se propuxeron conquistar Estados e riquezas para que lles sobrevivise a súa memoria. Cantos, ao contrario, viviron pobres de diñeiro, para poder adquirir virtudes: e o seu desexo cumpriuse en tanto canto a virtude excede á riqueza. 

8 de agosto de 2012

7 de agosto de 2012

Fragmento de "Anxela" (Abellas de Ouro) de Xosé Lesta Meis

Teñen unha vaca e levan un leirón en arrendo e mais un anaco de mato para louza. Pola mañá cedo érguese con ansia para munxi-la vaca. Se é luns inda vai primeiro ó río. Para o río vai decote cando aínda non se ve ben ó dereito e procura vir a tempo para lle ter preparado ó seu home o desaúno. Despois monxe a vaca e sae a vende-lo leite e algo máis que teña que por alí.


Cando vén xa son as dez da mañá. Ten que aparella-lo xantar e levarllo ó home. O home sempre lle di que escusa molestarse en llo levar; pódeo traer el pola mañá xa, como fan outros. Pero Anxela non quer así. "Non me custa caro ningún -contéstalle ó home-. E mentres poida heicho levar sempre. Non me digas, non me digas que, por iso, a comida feita da hora é outra cousa. Ten mellor gusto. Alimenta máis. E o tempo dáo Deus de balde. ¡Eche o que teño que facer! ¡Boh, non fagas caso; tamén se espabila o corpo! O caso é que haxa saúde".

6 de agosto de 2012

5 de agosto de 2012

Inicio de PEDERNAL E ACEIRO

PEDERNAL E ACEIRO
ELLEN PORATH
1992

Prólogo

A medida que a noite daba paso a un grisáceo amencer, empezouse a levantar unha néboa baixa que se agarraba ao chan húmido e aos parches dispersos de neve sucia. Unha muller de cabelo negro, cos farrapos de brétema enredados ao redor das súas pernas, calzadas con botas negras, golpeaba as lonas das tendas coa man a medida que percorría o campamento silencioso. Unhas poucas ducias de soldados xa se espertaran; alzaban a vista e sorrían ao pasar a muller.
-É hora de que vos gañedes a vosa paga, folgazáns -instoulles con brusquidade aos adormecidos homes-. Imos, movédevos!
Ao seu paso escoitábanse maldicións; os soldados insultaban aos antepasados da muller mentres recollían as súas armas e púñanse as botas e os cascos. Levantáronse as solapas de entrada das tendas unha tras outra, e os homes saíron ao cortante frío invernal, axustáronse as capas de la e maldeciron o tempo desapracible.
-Polos deuses, é que ese tolo de Valdane e o seu maldito mago non podían esperar até o verán? -protestou un home de barba e bigote louros, que tiña o naris colorado polo frío, lanzando unha mirada malhumorada ás dúas tendas grandes plantadas no alto do cerro, separadas uns centos de pasos de distancia do resto do campamento.
...

4 de agosto de 2012

20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXVI).

19. Vanikoro
Ese terrible espectáculo inauguraba a serie de catástrofes marítimas que o Nautilus debía atopar no seu camiño. Desde a súa incursión en mares máis frecuentados, viamos a cotío restos de naufraxios que podrecían entre as augas, e máis profundamente canóns, obuses, áncoras, cadeas e outros mil obxectos de ferro carcomidos pola orín.
O Nautilus, no que viviamos como illados, chegou o 11 de decembro ás inmediacións do arquipélago das Pomotú, cualificado como perigoso por Bougainville, que se estende sobre un espazo de cincocentas leguas desde o EsteSudeste ao Oeste-Noroeste, entre os 130 30' e 230 50' de latitude Sur e os 1250 30' e 1510 30' de lonxitude Oeste, desde a illa Ducia até a illa Lazareff. Este arquipélago cobre unha superficie de trescentas setenta leguas cadradas e está formado por un sesenta grupos de illas, entre os que destaca o de Gambier, ao que Francia impuxo o seu protectorado. Son illas de coral. Un levantamento lento pero continuo, provocado polo traballo dos pólipos, uniraas algún día entre si. Logo, esta nova illa soldarase á súa vez aos arquipélagos veciños, e un quinto continente estenderase desde a Nova Zelandia e a Nova Caledonia até as Marquesas.
O día que ante o capitán Nemo desenvolvín esta teoría, el respondeume fríamente:
-Non son novos continentes o que necesita a Terra, senón homes novos.
Os azares da súa navegación conduciran ao Nautilus cara á illa Clermont-Tonnerre, unha das máis curiosas do grupo, que foi descuberta en 1822 polo capitán Bell, da A Minerve. Puiden así estudar o sistema madrepórico, ao que deben a súa formación as illas deste océano.
As madréporas, que non hai que confundir coas corais, teñen un tecido revestido dunha costra calcárea, con modificacións estruturais que induciron ao meu ilustre mestre, Milne-Edwards, a clasificalas en cinco seccións. Os animálculos que secretan este pólipo viven por millóns no fondo das súas celas. Son os seus depósitos calcáreos os que se erixen en rocas, arrecifes, illotes e illas. Nalgures forman un anel circular ao redor dun pequeno lago interior comunicado co mar por algunhas brechas. Noutros, alíñanse en barreiras de arrecifes semellantes ás existentes nas costas da Nova Caledonia e en diversas illas das Pomotú. Finalmente, noutros lugares, como nas illas da Reunión e de Mauricio, elevan arrecifes dentados en forma de altas murallas rectas, e nas súas proximidades son considerables as profundidades do océano.
Como o Nautilus bordease a uns cables de distancia tan só o basamento da illa Clermont-Tonnerre, puiden admirar a obra xigantesca realizada por eses traballadores microscópicos. Aquelas murallas eran especialmente obra das madréporas coñecidas cos nomes de miliporas, porites, astreas e meandrinas. Estes pólipos desenvólvense particularmente nas capas axitadas da superficie do mar e, consecuentemente, é pola súa banda superior pola que comezan estas construcións que, aos poucos, afúndense cos restos das secrecións que as soportan. Tal é, polo menos, a teoría de Darwin, que explica así a formación dos atolóns, teoría máis plausible, na miña opinión, que a que dá por base aos traballos madrepóricos as cimas das montañas ou dos volcáns mergullados a algúns pés baixo a superficie do mar.
Puiden observar de preto aquelas curiosas murallas verticais, xa que a sonda indicaba máis de trescentos metros de profundidade, e os nosos focos eléctricos arrincaban resplandores daquela brillante masa calcárea. Asombrei moito a Conseil, en resposta á súa pregunta sobre o crecemento desas barreiras colosais, ao dicirlle que os sabios medían ese crecemento nun oitavo de polgada por século.
-Logo, para elevar esas murallas necesitouse...
-Cento noventa e dous mil anos, o meu bo Conseil, o que amplía singularmente os días bíblicos.
Pero, por outra banda, a formación da hulla, é dicir, a mineralización dos bosques afundidos polos diluvios, esixiu un tempo moito máis considerable. Pero debo engadir que os días da Biblia son épocas e non o período que media entre dúas saídas do sol, posto que, segundo a mesma Biblia, o astro diúrno non data do primeiro día da creación. Cando o Nautilus emerxeu á superficie puiden ver en todo o seu desenvolvemento a illa de Clermont-Tonnerre, baixa e boscosa. As súas rocas madrepóricas foron evidentemente fertilizadas polas choivas e tempestades. Un día, algunha semente arrebatada polo furacán ás terras veciñas caeu sobre as capas calcáreas mesturadas cos detritus descompostos de peces e de plantas mariñas que formaron o mantiño. Unha noz de coco, levada polas ondas, chegou a estas novas costas. A semente arraigou. A árbore crecente retivo o vapor de auga. Naceu un arroio. A vexetación estendeuse aos poucos.
Algúns animais, vermes, insectos, chegaron sobre troncos arrincados ás illas polo vento. As tartarugas viñeron depositar os seus ovos. Os paxaros aniñaron nas novas árbores. Desa forma, desenvolveuse a vida animal e, atraído pola vexetación e a fertilidade, apareceu o home. Así se formaron estas illas, obras inmensas de animais microscópicos. Á tardiña, Clermont-Tonnerre desvaneceuse ao lonxe.

3 de agosto de 2012

Inicio de "Xuliano, o Apóstata", de Gore Vidal

Coñecido por moitas novelas históricas o escritor falecido esta semana publicou unha obra sobre o emperador Xuliano.


LIBANIO A PRISCO 
Antioquía, marzo de 380


Onte pola mañá, cando estaba a piques de entrar no salón de clases, fun detido por un estudante cristián que me preguntou con voz maliciosa:
- Ouvistes falar do emperador Teodosio?
Aclareime a garganta mentres pensaba no sentido da pregunta, pero o meu interlocutor foi máis rápido ca min.
-Foi bautizado como cristián -agregou.
Non dixen palabra. Nestes tempos nunca se sabe cando se está ante un axente secreto. Ademais, a noticia non me sorprendía demasiado. Cando Teodosio caeu enfermo o último inverno e os bispos chegaron como voitres para rogar por el, comprendín que se o emperador recobrábase outorgaríalles toda a súa confianza por salvalo.
Sobreviviu. E agora temos un emperador cristián en Oriente, para competir con Graciano, o noso emperador cristián de Occidente. Era inevitable. Volvinme para entrar no salón, pero o mozo aínda non finalizara a súa agradable tarefa.
-Teodosio tamén promulgou un edicto. Acaba de ser lido fronte ao edificio do Senado. Fun a ouvilo. Non habedes ir?
-Non, pero sempre me deleitou a prosa imperial -dixen cortésmente.
-Pois esta non vos deleitará. O emperador declarou herexes a todos aqueles que non seguen ao credo Niceno.
-Témome que a teoloxía cristiá non sexa desde logo a miña especialidade. Vexo difícil que o edicto se aplique aos que aínda teñen fe na filosofía.
-Aplícase a todos en Oriente -dixo isto despaciosamente, sen deixar de mirarme-. O emperador designou a un inquisidor para que determine a fe de cada cidadán.
Remataron os días de tolerancia.
Quedei sen fala. O sol cegábame. Todas as cousas semellaban confusas e pensei se estaría a piques de perder a consciencia ou de morrer. Pero as voces de dous colegas volvéronme á realidade. Pola forma en que me saudaron, podo dicir que tamén eles estaban decatados do edicto e tiñan curiosidade por coñecer a miña reacción. Pero non lles din satisfacción.
-Xa o esperaba -díxenlles-. A emperatriz Póstuma escribiume esta mesma semana para dicirme que... - inventei o que quixen. Por suposto, non tivera noticias da emperatriz desde había meses, pero penso que o inimigo non esquecerá até que punto gozo do favor de Graciano e Póstuma. É humillante verse obrigado a defenderse desta maneira, pero estes tempos están cheos de perigo.

2 de agosto de 2012

Morreu Gore Vidal

Eugene Luther Gore Vidal, máis coñecido como Gore Vidal, faleceu o pasado martes.
Nacera o 3 de outubro de 1925 en West Point e morreu nos Ánxeles.
Foi escritor, ensaísta, militar, guionista e xornalista e candidato ao Premio Nobel de Literatura.
En novembro de 2003, morreu o seu compañeiro de moitos anos, Howard Austen. Foron, a súa homosexualidade, así como as súas ideas políticas progresistas, as principais causas da animadversión que xerou nas distintas administracións estadounidenses, sendo obxectivo do McCarthismo.

Estivo ligado a políticos demócratas significativos, como os Kennedy, Carter e Al Gore.

Mais información na Galipedia

1 de agosto de 2012

Aforismos de Francisco: Conveniencia

Todos os matrimonios son de conveniencia, así obviamente tamén o amor e o resto de cousas na vida.