31 de marzo de 2013

A mia senhor, que me ten en poder

Johan Airas
Manuscritos: B0959;V0546

A mia senhor, que me ten en poder
e que eu sei máis d' outra ren amar,
sempr' eu farei quanto m' ela mandar
a meu grado, que eu possa fazer,
mais non lhi posso fazer Ûa ren:
quando mi diz que lhi non quera ben,
ca o non posso comigo poer.
Ca se eu migo podesse poer,
se Deus mi valha, de a non amar,
ela non avia que mi rogar,
ca eu rogad' era de o fazer;
mais non posso querer mal a quen
Nostro Senhor quis dar tan muito ben
como lh' El deu, e tan bon parecer.
Sa bondad' e seu tan bon parecer
mi faz a min mia senhor tant' amar
-e seu bon prez e seu mui bon falar-
que non poss' eu, per ren, i al fazer;
mais ponha ela consigo Ûa ren:
de nunca ja máis mi parecer ben,
porrei migu' eu de lhi ben non querer.

30 de marzo de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (VIII)

-Cleopatra -dixo Conseil.
-Iso debía ter moi mal gusto -engadiu Ned Land.
-Detestable, Ned -respondeu Conseil-, pero un vasiño de vinagre ao prezo de mil cincocentos francos
hai que aprecialo.
-Sinto non casarme con esa señora -dixo o canadense á vez que facía un xesto de ameaza.
-Ned Land esposo de Cleopatra! -exclamou Conseil.
-Pois aquí onde me ve, Conseil, estiven a piques de casarme -dixo o canadense moi en serio-, e non foi culpa miña que a cousa non saíse ben. E agora lembro que á miña noiva, Kat Tender, que logo casou con outro, regaleille un colar de perlas. Pois ben, aquel colar non me custou máis dun dólar, e, con todo, pode crerme o señor profesor, as perlas que o formaban non pasasen polo tamiz de vinte buracos.
-O meu bo Ned -díxenlle, rindo-, eran perlas artificiais, simples glóbulos ocos de vidro delgado interiormente revestido da chamada esencia de perlas ou esencia de Oriente.
-Pero esa esencia de perlas -dixo o canadense- debe custar cara.
-Practicamente nada. Non é outra cousa que o albeto, a sustancia prateada das escamas do alburno,
conservado en amoníaco. Non ten valor algún.
-Quizá fóra por iso polo que Kat Tender casou con outro -dixo filosóficamente Ned Land.
-Pero, volvendo ás perlas de moi alto valor -dixen-, non creo que xamais soberano algún posuíse unha superior á do capitán Nemo.
-Esta -dixo Consed, mostrando unha magnífica perla na vitrina.
-Estou seguro de non equivocarme ao asignarlle como mínimo un valor de dous millóns de...
-De francos -dixo vivamente Conseil.
-Si -dixen-, dous millóns de francos, sen que lle custara seguramente máis traballo que recollela.
-Quen nos di que non podamos mañá atopar outra de tanto valor? -dixo Ned Land.
-Bah! -exclamou Conseil.
-E por que non?
-Para que nos servirían eses millóns, a bordo do Nautilus?
-A bordo, para nada -dixo Ned Land-; pero... fóra...
-Oh! Fóra de aquí! -exclamou Conseil, movendo a cabeza.
-Ned Land ten razón -dixen-, e se volvemos algunha vez a Europa ou a América cunha perla millonaria, teremos algo que dará unha gran autenticidade e ao mesmo tempo un alto prezo ao relato das nosas aventuras.
-Xa o creo -dixo o canadense.
Pero Conseil, atraído sempre polo lado instructivo das cousas, preguntou:
-É perigosa a pesca de perlas?
-Non -respondín vivamente-, sobre todo, se se toman certas precaucións.
-Que pode arriscarse nese oficio? Tragar unas cantas bocanadas de auga salgada? -dixo Ned Land.
-Ten vostede razón, Ned. Á propósito -dixen, tratando de remedar a naturalidade do capitán Nemo-, non ten vostede medo das quenllas?
-Eu? Medo eu, un arponeiro profesional? O meu oficio é burlarme deles.
-É que non se trata de arponearlos, de izalos á ponte dun barco, de esnaquizalos, de abrirlles o ventre e arrincarlles o corazón para logo botalos ao mar.
-Entón, do que se trata é de...
-Si.
-Na auga?
-Na auga.
-Ben, cun bo arpón! Sabe vostede, señor profesor? As quenllas teñen un defecto, e é que necesitan porse tripa arriba para cravarlle os dentes, e mentres tanto...
Daba calafríos a forma con que Ned Land dixo iso de «cravarlle os dentes».
-E ti, Conseil, que pensas disto?
-Eu serei franco co señor.
«Vaia! Menos mal!», pensei.
-Se o señor afronta ás quenllas, non vexo por que o seu fiel servente non o faría con el.

29 de marzo de 2013

Inicio de Merifilia, de Brian McNaughton

De todos os gules que había no cemiterio, Merifilia era a menos típica da súa especie. Ningún home puidera chegar ao extremo de atopala fermosa, pero a súa delgadez era menos extrema, a súa palidez menos horrenda e o seu camiñar menos grotesco que o dos seus conxéneres. A tenrura do seu corazón tampouco era nada típica na súa especie, e cando a súa natureza obrigábaa a devorar os restos dun bebé morto sempre derramaba algunha bágoa por el. Tamén se mostraba amable e considerada cos demais gules, e os seus modais á hora de xantar eran moito máis refinados que os destes. E dado que aos gules encántalles rir, convertía nunha auténtica rareza a súa inextinguible nostalxia polo mundo do sol e calor humana que perdera.
   
A sabedoría tradicional afirma que os gules fan caer sobre as súas cabezas a maldición de tan horrible estado porque pasaron a súa adolescencia deixándose fascinar polas paixóns e os intereses morbosos. Gluttriel, Deus da Morte, fíxase nos adolescentes e, a cambio das súas vidas, ofrécelles os recordos e a sabedoría dos cadáveres que devorarán.

...

28 de marzo de 2013

27 de marzo de 2013

Os nibelungos

   Obra teatral tráxica escrita polo alemán Friedrich Hebbel no ano 1862, basada no Cantar dos Nibelungos, epopea nacional alemana que data do século XIII.

   Época de puxantes reinos, audaces cabaleiros e fermosas damas polas que loitar.

   A historia comeza en Worms de Rin, onde o reino dos Burgundios reciben a visita de Sigfrido, un vigoroso cabaleiro cansado de sair sempre victorioso dos seus combates.

   Ven de roubarlles un tesouro a unha raza chamada Nibelungos, tesouro que lles ofrece os Burgundios a cambio de casarse coa irmá do rei, Krimhield. O rei pídelle algo máis, que lle traia a raíña de Islandia para casares con ela. O seu nome é Brunhilda, unha indomable guerreira que so casaría con aquel que a derrotase. O destiño decía que o único capaz delo era Sigfrido mesmo. Este faino, pero disfrazado do rei Gunther. Mais na noite de bodas este non da a talla e Brunhilda comeza a sospeitar. Por riba non se leva ben coa sua cuñada Kriemhild, e esta nun arrebato desvélalle quen foi en realidade quen a derrotou. E Brunhilda queda desconsolada e furiosa.

   Aquí chega Hagen Tronie, un cabaleiro de confianza de Gunther. Segundo el, a maneira de solucionar todo e acabando coa vida de Sigfrido. A cousa non é facil, Sigfrido bañárase no sangue dun dragón que o fixera invencible, pero corría o rumor de que tiña un punto debil alí onde unha inoportuna folla de tilo se pousara no seu corpo durante o baño.  Mais Krimmield confíalle o segredo dese lugar, cousa que lamentará durante o resto da historia.

   Morto o seu marido, coa complicidade dos seus irmáns, incluido o Rei, so lle queda a venganza. Para iso casa co segundo home mais forte do mundo,  Atila. Este necesitaba un fillo que non lle daba chegado. Ela dallo, pero a cambio pediralle a cabeza de Hagen Tronie, e mais dos ses cómplices. Finalmente as obtén, pero a dela tamén caerá.


   Friedrich Hebbel tamén é coñecido por outras obras como Xulia, Agnes Bernauer e Gyges e o seu anel,.

   Richard Wagner tamén fixo unha versión do Cantar dos Nibelungos en forma de opera á que chamou O anel do Nibelungo, publicada en 1876, que non ten moito que ver con esta.


F.D.M.

26 de marzo de 2013

Texto de Mesteres, de Arcadio López Casanova

¡Ai, no Pazo a solaina do olvido,
e nos ermos as augas do frío,
e nos adros os mortos queridos,
e nas portas os nenos fuxidos,
e nos fornos o pan durecido,
e nos eidos arados caídos,
e nas airas os carros fendidos,
...

25 de marzo de 2013

Unha frase para empezar a semana

Triste época a nosa; é mais fácil desintegrar un átomo que superar un prexuízo. 

Einsten 

24 de marzo de 2013

MONÓLOGO DO VELLO TRABALLADOR de Celso Emilio Ferreiro

Agora tomo o sol. Pero até agora
traballei cincoenta anos sin sosego.
Comín o pan suando día a día
nun labourar arreo.
Gastei o tempo co xornal dos sábados,
pasou a primavera, veu o inverno.
Dinlle ao patrón a frol do meu esforzo
i a miña mocedade. Nada teño.
O patrón está rico á miña conta,
eu, á súa, estou vello.
Ben pensado, o patrón todo mo debe.
Eu non lle debo
nin xiquera iste sol que agora tomo.

Mentras o tomo, espero.

O poema foi musicado por Los Tamara.

23 de marzo de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (VII)

-Haberá que estar atentos de agora en diante -respondeu o canadense.
-Pero o molusco por excelencia que destila a perla é a madreperla, a Meleagrina margaritifera, a preciosa pintadina. A perla non é máis que unha concreción nacarada de forma globulosa, que se adhire á cuncha da ostra ou se incrusta nos pliegues do animal. Cando se aloxa nas valvas, a perla é adherente; cando o fai na carne, está solta. Sempre ten por núcleo un pequeno corpo duro, xa sexa un óvulo estéril, xa un gran de area, en torno ao cal vai depositándose a materia nacarada ao longo de varios anos, sucesivamente e en capas finas e concéntricas.
-Pode haber varias perlas nunha mesma ostra?
-Si, hai algunhas madreperlas que son un verdadeiro xoieiro. Falouse dun exemplar que contiña, annque eu permítome dubidalo, nada menos que cento cincuenta quenllas.
-Cento cincuenta quenllas? -exclamou Ned Land.
-Dixen quenllas? Quería dicir perlas. Quenllas... non tería sentido.
-En efecto -dixo Conseil-, pero talvez o señor queira dicirnos agora como se extraen esas perlas.
-Procédese de varios modos. Cando as perlas están adheridas ás valvas arríncanse mesmo con pinzas. Pero o corrente é que se depositen as madreperlas nunhas esterillas sobre o chan. Morren así ao aire libre, e ao cabo de dez días áchanse nun estado satisfactorio de putrefacción. Métense entón en grandes depósitos cheos de auga de mar, e logo ábrense e lávanse. Procédese despois a un dobre traballo. Primeiro, sepáranse as placas de nácar coñecidas no comercio cos nomes de franca prateada, bastarda branca e bastarda negra, que se entregan en caixas de cento vinte e cinco a cento cincuenta quilos. Logo quitan o parénquima da ostra, pono a ferver e o tamizan para extraer até as máis pequenas perlas.
-Depende o prezo do tamaño? -preguntou Conseil.
-Non só do seu tamaño, senón tamén da súa forma, da súa auga, é dicir, da súa cor, e do seu oriente, é dicir, dese brillo suave de visos cambiantes que as fai tan agradables á vista. As máis belas perlas son chamadas perlas virxes ou parangóns. Son as que se forman aisladamente no tecido do molusco; son brancas, xeralmente opacas, aínda que ás veces teñen unha transparencia opalina, e adoitan ser esféricas ou piriformes. As esféricas son comunmente utilizadas para colares e brazaletes; as piriformes, para pendentes, e por ser as máis preciosas véndense por unidades. As outras, as que se adhiren á cuncha da ostra, son máis irregulares e véndense ao peso. Por último, nunha orde inferior clasifícanse as pequenas perlas coñecidas co nome de alxófar, que se venden por medidas e que serven especialmente para realizar bordados sobre os ornamentos eclesiásticos.
-Debe ser moi laboriosa a separación das perlas polo seu tamaño -dixo o canadense.
-Non. Ese traballo faise por medio de once tamices ou cribas cun número variable de buracos. As perlas que quedan nos tamices que teñen de vinte a oitenta buracos son as de primeira orde. As que non escapan ás cribas perforadas por cen a oitocentos buracos son as de segunda orde. Por último, aquelas con as que se empregan tamices de novecentos a mil buracos son as que forman o alxófar.
-É moi enxeñosa esa clasificación mecánica das perlas -dixo Conseil-. Podería dicirnos o señor o que produce a explotación dos bancos de madreperlas?
-Se nos atemos ao libro de Sirr -respondín-, as pesqueiras de Ceilán están arrendadas por unha suma anual de tres millóns de escualos.
-De francos -dixo Conseil.
-Si, de francos. Tres millóns de francos. Pero eu creo que estas pesqueiras non producen xa tanto como noutro tempo O mesmo ocorre coas pesqueiras americanas, que, baixo e reinado de Carlos V, producían catro millóns de francos en tanto que agora non pasan dos dous terzos. En suma pode avaliarse en nove millóns de francos o rendemento xeral da explotación das perlas.
-Falouse dalgunhas perlas soadas cotizadas a moi altos prezos -dixo Conseil.
-En efecto. Díxose que César ofreceu a Servilia unha perla estimada en cento vinte mil francos da nosa moeda.
-Eu ouvín contar -dixo o canadense- que houbo unha dama da Antigüedade que bebía perlas con vinagre.

22 de marzo de 2013

Inicio de "O Médico"


NOAH GORDON
Primeira da triloxía da familia Cole

Teme a Deus e garda os seus mandamentos, porque isto é o todo do home
Eclesiastés 12:13


Gabareite porque formidables, marabillosas son as túas obras.
Salmos 139:14

En canto aos mortos, Deus espertaraos.
Corán, S. 6:36

Os que están sans non teñen necesidade de médico, senón os enfermos.
Mateo 9:12

PRIMEIRA PARTE

O AXUDANTE DO BARBEIRO

O DEMO EN LONDRES

Aínda que na súa ignorancia Rob J. consideraba un inconveniente verse obrigado a permanecer
xunto á casa paterna en compañía dos seus irmáns e a súa irmá, eses serían os seus últimos instantes seguros de benaventurada inocencia. Recén entrada a primavera, o sol estaba abondo baixo para coar mornos lengüetazos polos aleiros do teito de palla, e Rob J. tombouse no pórtico de pedra basta da porta principal para gozar da súa calor.

Unha muller abríase paso sobre a superficie irregular da rúa dos Carpinteiros. A vía pública necesitaba reparacións, ao igual que a maioría das pequenas casas dos obreiros, descoidadamente levantadas por artesáns especializados que gañaban o seu sustento erixindo sólidas moradas para os mais ricos e afortunados.

20 de marzo de 2013

Lonxitude

   A verdadeira historia dun heroe solitario que resolveu o problema máis importante do seu tempo, escrita en 1995 por Dava Sobel, nacida en New York en 1947.

   O heroe do que falamos foi o inglés John Harrison (1693-1776), o problema, dar cun método eficaz para achar a lonxitude no medio do oceano. Dito método sería o cronómetro, que se ben el non o inventou, conseguiu que non se atrasase moito. A motivación era a reducción de naufraxios no mar e un premio de 20.000 libras.

   O libro relata as vicisitudes polas que tivo que pasar o bo de John para reclamalo, pois os xuices da proba, que eran a maioría astónomos, estaban á vez loitando por el a través dun método ben distinto, a distancia luar.

   Medindo as distacias de certas estrelas á Lúa e comparándoas coas que tiñan desde Greenwich nese momento, podíase establecer a lonxitude que distaba ata aló.

   Se ben eficaz, era un método engorroso que necesitaba de longos cálculos previos e dunha atmósfera clara, amais de anos previos obsevando e catalogando as posicións das estrelas e da Lúa para elaborar o almanaque.

   Esperando esperando, o carpinteiro John chegou a facer cinco reloxos marinos, o primeiro en 1735, e o quinto en 1770. Nunca lle concederon o premio pero en 1773, tres anos antes da súa morte, o rei George III de Inglaterra entrégalle 8750 libras coma unha deferencia polos seus esforzos.

   En 1815 o censo de reloxos marinos era de 5000 e seguiu en ascenso ata o día de hoxe.


F.D.M.


19 de marzo de 2013

Texto de Seraogna de Alfonso Pexegueiro

LIMIAR
Agora eu busco un vello mariñeiro
ou unha hestoria d'o pailebote branco
ou calquer cousa...
MANUEL ANTONIO

Estounos buscando, sígoos buscando, hoxe,
mañá, onte -aínda os seguirei buscando
entre as epopeas e as lendas, entre
as noxentas e pesadas páxinas da Historia—,
e podo dicirche que non os atopo, que
ninguén sabe onde deixou aquel peón o seu sorriso
proletario -nas paredes do teu cuarto de música, quizais-
nin onde o mineiro o seu diploma de vivir,
tampouco ollei os seus escritos nos libros
(só un rei adúltero e tirano, un xeneral
que gañou batallas, un inventor, un calado poeta)
E ninguén sabe dicirme onde está a túa man, a túa pegada,

17 de marzo de 2013

AFONSO LÓPEZ DE BAIÁN [B 1470 / V 1080]

AFONSO LÓPEZ DE BAIÁN [B 1470 / V 1080]

Sedía-xi Don Belpelho en ua sa maisón,
que chaman Longos, ond'eles todos son.
Per porta lh'entra Martín de Farazón,
escud'a colo en que sev'un capón,
que foi poleir'en outra sazón,
caval'agudo, que semelha forón;
en cima del un velho selegón,
sen estrebeiras e con roto bardón;
nen porta loriga nen porta lorigón
nen geolheiras, quaes de ferro son,
mais trax perponto roto sen algodón
e coberturas dun velho zarelhón;
lança de pinh'e de bragal o pendón,
chapel de ferro, que xi lhi mui mal pon,
e sobarcad'un velh'espadarrón,
cuitel cachado, cinta sen farcilhón,
dúas esporas destras, ca seestras non son,
maça de fuste, que lhi pende do arçón.
A Don Belpelho moveu esta razón:
«Ai, meu senhor, assí Deus vos perdón,
u é Joán Aranha, o vosso companhón
e voss'alferez, que vos ten o pendón?
Se é aquí, saia desta maisón,
ca ja os outros todos en Basto son».
Eoi!

Estas horas chega Joán de Froián,
cavalo velho, caçurr'e alazán,
sinaes porta eno arçón d'aván:
«campo verde, u inquire o can»
e no escudo ataes lh'acharán;
ceram'e cint'e calças de roán.
Sa catadura semelh'a dun jaián.
Ante Don Belpelho se vai aparelhán,
e diz: «Senhor, non valredes un pan,
se os que son en Basto se xi vos assí van;
mais id'a eles, ca xe vos non irán,
achá-los-edes, e escarmentarán.
Vingad'a casa en que vos mesa dan,
que digan todos quantos pós nós verrán
que tal conselho deu Joán de Froián».
Eoi!

Esto per dito, chegou Pero Ferreira,
cavalo branco, vermelho na peteira,
escud'a colo, que foi dua masseira,
e a lança torta dun ramo de cerdeira;
capelo de ferro, o anasal na trincheira
e furado en cima da moleira.
Traj'ua osa e ua geolheira;
estrebeirando vai de mui gran maneira;
e achou Belpelho estando en ua eira
e diz: «Aquí estades, ai, velho de matreira.
Venha Pachacho e Don Roí Cabreira,
pera daren a min a deanteira,
ca ja vos tarda essa gente da Beira,
o moordom'e o sobrinho de Cheira
e Meen Sapo e Don Martín de Meira
e Lopo Gato, esse filho da freira,
que non ha antre nós melhor lança ponteira».
Eoi!

16 de marzo de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (VI)


-Si, xa que estes pobres pescadores non poden resistir moito tempo baixo a auga. O inglés Perceval, na descrición da súa viaxe a Ceilán, fala dun cafre que resistía cinco minutos baixo a auga, pero isto non é digno de crédito. Sei que algúns chegan a resistir até cincuenta e sete segundos, e mesmo os hai que permanecen oitenta e sete segundos. Pero son moi poucos os que poden aguantar tanto, e cando saen botan sangue polo nariz e os oídos. Eu creo que a media de tempo que os pescadores poden soportar é de trinta segundos. Durante ese tempo, apresúranse a meter nunha pequena rede todas as ostras perlíferas que poden arrincar. Pero xeralmente estes pescadores non chegan a vellos. A súa vista debilítase e os seus ollos se ulceran, os seus corpos cóbrense de chagas. E con frecuencia sofren ataques de apoplexía baixo a auga.
-Si, é un triste oficio, e con máis motivo que só serve a satisfacer os caprichos dalgúns. Pero, dígame, capitán, que cantidade de ostras pode pescar un barco ao día?
-De corenta a cincuenta mil. Dise que, en 1814, o goberno inglés acometeu pola súa conta a explotación e, en vinte días de traballo, os seus mergulladores colleron setenta e seis millóns de ostras.
-Están ben retribuidos, polo menos, estes pescadores?
-Apenas, señor profesor. En Panamá, só gañan un dólar á semana. Págaselles un sol por cada ostra que conteña unha perla. Imaxínese o número de ostras que recollen sen perlas.
-É odioso que se poida pagar así a esas pobres xentes que enriquecen aos seus patróns.
-Ben, señor profesor, visitarán vostede e os seus compañeiros o banco de Manaar, e se por casualidade
atopamos alí algún pescador madrugador verémoslle operar.
-De acordo, capitán.
-A mandar, señor Aronnax, espero que non teña vostede medo ás quenllas.
-Quenllas?
A pregunta pareceume a min mesmo ociosa.
-E ben?
-Debo confesarlle, capitán, que aínda non estou moi familiarizado con esta clase de peixes.
-Nós si o estamos, como o estará vostede co tempo. Ademais, iremos armados e quizá podamos cazar algún polo camiño. É unha caza interesante. Así, pois, até mañá. Haberá que madrugar moito, señor profesor.
Devandito iso, coa maior naturalidade, o capitán Nemo saíu do salón.
Calquera a quen se lle convidase a unha cazaría de osos nas montañas de Suíza, diría naturalmente: «Moi ben, mañá imos cazar osos». Se a invitación fóra a cazar leóns nas chairas do Atlas ou tigres nas xunglas da India, diría non menos naturalmente: «Ah! Parece que imos cazar leóns ou tigres». Pero calquera a quen se lle convidase a cazar quenllas no seu elemento natural solicitaría un tempo de reflexión antes de aceptar a invitación.
Houben de pasarme a man pola fronte para secarme unhas pingas de suor fría.
«Reflexionemos -díxenme- e tomémolo con calma. Pase aínda o de ir cazar nutrias nos bosques submariños, como fixemos na illa Crespo. Pero iso de ir ao fondo do mar coa seguridade de atopar quenllas é fariña doutro costal. Xa sei que en determinados lugares, como nas illas Andamenas, os negros non vacilan en atacar á quenlla, cun puñal nunha man e un lazo na outra, pero tamén sei que moitos dos que afrontan a eses formidables animais non volven nunca. Ademais, eu non son un negro, e aínda que o fose, creo que a dúbida non está desprazada.»
E heme aquí coa mente chea de quenllas, pensando nesas terribles mandíbulas armadas de múltiples fileiras de dentes capaces de cortar a un home en dous. Creo que cheguei a sentir a dor nos riles. E, ademais, érame difícil dixerir a naturalidade con que o capitán fixérame esa deplorable invitación. Calquera diría que se trataba simplemente de cazar un inofensivo raposo no bosque.
«Bo -pensei-, de todos os xeitos, Conseil non quererá vir, o que me dispensará de acompañar ao capitán.»
Non estaba eu tan seguro da cordura de Ned Land. Calquera perigo, por grande que fose, exercía unha invencible atracción sobre a súa natureza combativa.
Tentei continuar a lectura do libro de Sirr, pero sen poder facer outra cousa que botarlle un ollo maquinalmente. Vía entre as liñas as formidables mandilbulas abertas dos escualos. Naquel momento, entraron Conseil e o canadense. Viñan tranquilos e mesmo alegres. Non sabían o que lles esperaba.
-Oia -díxome Ned Land-, o seu capitán Nemo (que o diaño leve) acaba de facernos unha amable
invitación.
- Ah!, entón xa sabedes o que...
-O comandante do Nautilus -dixo Conseil- convidounos a visitar mañá, en compañía do señor, as magníficas pesqueiras de Ceilán. E fíxoo nos termos máis amables, como un verdadeiro gentleman.
-Non vos dixo nada máis?
-Nada, senón que xa lle falou ao señor deste pequeno paseo.
-En efecto, pero non vos deu ningún detalle sobre...
-Ningún, señor naturalista. Acompañaranos vostede, non?
-Eu .... sen dúbida, Ned. Pero vexo que lle apetece a vostede.
-Si, será curioso, moi curioso.
-Perigoso talvez -engadín cun ton insinuante.
-Perigosa unha simple excursión por un banco de ostras?
Decididamente, o capitán Nemo había xulgado inútil falarlles das quenllas. Eu miráballes, turbado, coma se xa lles faltase algún membro. Debía advertirlles? Si, sen dúbida, pero non sabía como facelo.
-Querería o señor darnos algúns detalles sobre a pesca de perlas?
-Sobre a pesca en si mesma, ou sobre os incidentes que poden ... ?
-Sobre a pesca -respondeu o canadense-. Bo é coñecer o terreo antes de penetrarse nel.
-Pois ben, sentádevos, amigos meus, e ensinareivos todo o que o inglés Sirr acaba de ensinarme sobre isto.
Ned e Conseil sentaron no diván. Antes de que comezase a explicarlles, preguntou o canadense:
-Que é exactamente unha perla?
-Amigo Ned, para o poeta, a perla é unha bágoa do mar; para os orientais, é unha pinga de rocío solidificada; para as damas, é unha xoia de forma oblonga, de brillo hialino, dunha materia nacarada, que elas levan nos dedos, no pescozo ou nas orellas; para o químico, é unha mestura de fosfato e de carbonato cálcico cun pouco de gelatina, e, por último, para o naturalista, é unha simple secreción enfermiza do órgano que produce o nácar nalgúns bivalvos.
-Rama dos moluscos -dixo Conseil-, clase dos aréfalos, orde dos testáceos.
-Precisamente, sabio Conseil. Agora ben, entre estes testáceos, a orella de mar iris, os turbos, as tridacnas, as pinnas, nunha palabra, todos os que secretan nácar, é dicir, esta sustancia azul, azulada, violeta ou branca que tapiza o interior dos seus valvas, son susceptibles de producir perlas.
-As ameixas tamén? -preguntou o canadense.
-Si, as ameixas dalgúns ríos de Escocia, do País de Gales, de Irlanda, de Sajonia, de Bohemia e de Francia.

15 de marzo de 2013

A Carlos Maside


O pintor Carlos Maside naceu o 16 de marzo de 1897.

De novo voltas do teu alén de paisaxes mortas
¡ou, presencia lene de espidas sombras
no solpor que se vai!

De novo voltas
e pasarás de novo
baleiro de ti,
ceibe xa na liberdade infinda.

Salvador García-Bodaño

14 de marzo de 2013

13 de marzo de 2013

Aforismos de Francisco

¿Por qué esa dicotomía  PP- PSOE, Mac - Windows, Celta - Depor... que se elixes un, tes que odiar ó outro?

Está demasiado cedo no tempo a obrigada servidume que lle debiamos prestar a un estandarte. Debeunos quedar certo complexo de vasalo. A diferenza é que agora non nos matamos por eles.

 ¡Aínda por riba, cobardes!

F.D.M.

12 de marzo de 2013

Fragmento de Entre o si e o Non, de Franco Grande

As veces entro en min
por ver se atopo aquilo meu que eu son
e sempre vexo que non dou comigo
e que son eu quen se me vai das mans.

Xosé Luis Franco Grande

11 de marzo de 2013

Unha frase para empezar a semana

Sempre parece moito máis copiosa a mies do campo alleo; e máis cheas as ubres do gando do veciño. 

Oviedo 

10 de marzo de 2013

AFONSO [Álvaro?] GÓMEZ DE SARRIA [B 886 / V 470]

AFONSO [Álvaro?] GÓMEZ DE SARRIA [B 886 / V 470]

Martín Moxa, a mia alma se perca
polo foder, se vós pecado havedes,
nen por bõos filhos que fazedes;
mais havedes pecado pola herva
que comestes, que vos faz viver
tan gran tempo, que podedes saber
mui ben quando naceu Adán e Eva.

Nen outrossí dos filhos barvados
non vos acho i por gran pecador,
senón dos tempos grandes traspassados,
que acordades, e sodes pastor.
Dized'ora, se vejades prazer:
de que tempo podiades seer,
quand'estragou alí o Almançor?

De profaçar a gente sandía
non havedes por que vos embargar
nen por que filhardes én vós pesar,
ca o non dizen senón con perfía.
Dizede-m'ora, se Deus vos perdón,
quando nacestes vós? Ant'a sazón
que encarnou Deus en Santa María?

9 de marzo de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (V)

2. Unha nova proposición do capitán Nemo
O 28 de febreiro, ao emerxer o Nautilus á superficie, ao mediodía, achabámonos, a 90 4'de latitude Norte, á vista de terra, a un oito millas ao Oeste. Vin unha aglomeración de montañas, dun dous mil pés de altura, modeladas en formas moi caprichosas. Unha vez fixada a posición, volvín ao salón onde ao consultar o mapa recoñecín que nos achabamos en presenza da illa de Ceilán, esa perla que pende do lóbulo inferior da península indostánica.
Fun á biblioteca a buscar algún libro sobre a illa, unha das máis fértiles do mundo, e achei un volume de Sirr H. C., Esq., titulado Ceylan and the Cingalese. No salón, tomei nota da situación e extensión de Ceilán, á que a Antigüedad deu nomes tan diversos. Está entre 50 55'e 90 49' de latitude Norte e entre 790 42' e 820 e 4', de lonxitude ao Leste do meridiano de Greenwich. Ten duascentas setenta e cinco millas de lonxitude e cento cincuenta de anchura máxima; a súa circunferencia, novecentas millas, e a súa superficie, vinte e catro mil catrocentas corenta e oito millas, é dicir, un pouco inferior á de Irlanda.
O capitán Nemo e o seu segundo entraron no salón. O capitán botou unha ollada ao mapa e logo volveuse cara a min.
-A illa de Ceilán -dixo-, unha terra soada polas súas pesqueiras de perlas. Gustaríalle visitar unha desas pesqueiras, señor Aronnax?
-Naturalmente que si, capitán.
-Ben, pois nada máis fácil. Veremos as pesqueiras, pero non aos pescadores. Aínda non empezou a explotación do ano. Vou ordenar, pois, que nos penetremos no golfo de Manaar, ao que chegaremos esta noite.
O capitán dixo algo ao seu segundo, que saíu deseguido. Pronto o Nautilus mergullouse novamente, a unha profundidade de trinta pés, segundo indicou o manómetro.
Busquei o golfo de Manaar no mapa e acheino no noveno paralelo, na costa occidental de Ceilán. Está formado pola alargada liña da pequena illa de Manaar. Para chegar a el había que custear toda a parte occidental da illa.
-Señor profesor -dixo o capitán Nemo-, a pesca de perlas efectúase no golfo de Bengala, no mar das Indias, nos mares de China e do Xapón, en augas de América do Sur, no golfo de Panamá e no de California, pero é en Ceilán onde se fai con máis proveito. Chegamos un pouco pronto, certo. Os pescadores non se concentran no golfo de Manaar até o mes de marzo. Nese tempo e durante trinta días os seus trescentos barcos entréganse a esta lucrativa explotación dos tesouros do mar. Cada barco ten unha dotación de dez remeiros e dez pescadores. Estes, divididos en dous grupos, mergullan alternativamente descendendo até unha profundidade de doce metros por medio dunha pesada pedra entre os seus pés, que unha corda liga ao barco.
-Continúan usando ese medio tan primitivo?
-Así é -respondeu o capitán Nemo-, a pesar de que estas pesqueiras pertenzan ao pobo máis industrioso do mundo, aos ingleses, a quen foron cedidas polo tratado de Amiens en 1802.
-Creo que a escafandra, tal como vostede úsaa, sería de gran utilidade nestas faenas.

8 de marzo de 2013

Dous meses para os relatos

Por petición popular o prazo dos microretos pasará a ser de dous meses. Por tanto este primeiro rematará o 30 de abril.
Animádevos a participar!

7 de marzo de 2013

Aforismos de Leonardo

93.- As belezas e as fealdades aparecen máis potentes únidas unhas coas outras.

6 de marzo de 2013

Amencer

   Obra de teatro publicada en 1915 polo madrileño Gregorio Martinez Sierra.

   Este escritor e empresario teatral, nacido en 1881 e falecido en 1947, estaba casado coa escritora María de la O Lejárraga, a verdadeira autora na sombra de case todas as súas obras, en xeral de índole costumbrista.

   En Amencer, comedia en tres actos, se xoga cos temas do amor, a familia, a veleidade e o oportunismo.

   Carmen, a protagonista, é unha moza acomodada con moitas ansias de vivir. Mais de súpeto a familia empobrece e ela vese coa obriga de casar cun home rico para volver ás fastosas costumes.

   Faino máis que nada pola súa nai e a súa irmá, que son as que realmente non agoantan a escaseza.

   Isto conlevará renunciar ás súas expectativas de felicidade, xa que ela está por outro, un antigo servidor dela. Mais Mariano, que así se chama, xamais lle revelou o seu amor, estando el tamén perdidamente namorado dela. E un día marcha a Africa sen máis, en fin, por traballo. Carmen pensará que non a quere, e nese estado de tristeza e necesidade, decidirase ó casamento con aquel home.

   Pasan os anos, e o home rico tamén empobrece. Isto non lle pesa a Carmen, e precisamente cando Mariano volve e lle declara por fin o seu amor, para ela xa é demasiado tarde, e prefirirá seguir na pobreza co marido.


F.D.M.

5 de marzo de 2013

Fragmento de Memorias de Tains, de Gonzalo R. Mourullo

Ninguén me chamou, pero eu vin porque sen dúbida había unha voz misteriosa que me chamaba. Agora estou soio en Tains. Tan soio como no claustro materno. Como estivera outrora aquel viaxeiro que un día, fai moitos anos, baixou dun carruaxe precisamente eiquí. Fai meses que rematou a guerra, pero para este pobo ninguén voltou

3 de marzo de 2013

Nova iniciativa; o premio Gerardo Láncara de ensaio.

Unha iniciativa máis da entidade vai ser o Premio Gerardo Láncara de ensaio histórico.

Un 3 de marzo de 1848 nacia na Coruña Gerardo Bermúdez de Castro e Suárez de Deza, coñecido como Gerardo Láncara.

Foi o derradeiro propietario privado do Pazo de Mariñán e a súa morte donou dos pazos á beneficiencia da Deputación da Coruña.

Anunciamos co gallo deste aniversario a convocatoria dun premio de ensaio histórico co seu nome. As bases serán publicadas en breve, aínda que o prazo de entrega será amplo xa que pretendemos facer o fallo deste premio co motivo do aniversario de Palaestra en 2014.

2 de marzo de 2013

Inicio de A CAVEIRA, de Philip K. Dick

O 2 de marzo de 1982 falecía o escritor de ciencia ficción Philip K. Dick. Hai xa pois 31 anos que nos deixou o autor do seguinte texto:

- De que oportunidade fálame? - preguntou Conger -. Siga. Interésame.
A habitación estaba en silencio; todas as miradas converxían en Conger, aínda vestido co uniforme carcelario. O Portavoz inclinouse cara a adiante aos poucos.
- Antes de que foses a prisión, os teus negocios funcionaban moi ben... Todos ilegais, todos lucrativos. Agora non tes nada, excepto a perspectiva de pasar outros seis anos encerrado nunha cela.
Conger engurrou o entrecello.
- Atopámonos ante unha situación moi importante para este Consello, que require as túas peculiares habilidades. Por outra banda, trátase dunha situación que quizá che interese tamén a ti. Eras cazador, non? Coñeces ben a técnica de seguir rastros, de emboscarte nas matogueiras e de axexar pola noite, verdade? Imaxino que a caza ha de proporcionarche moitas satisfaccións...
Conger suspirou. Mordeuse os beizos.
- Dacordo - dixo -. Sólteo. Vaia ao gran. A quen quere que mate?
...

1 de marzo de 2013

Micro Reto do Mes de Marzo


Empezamos hoxe con unha nova actividade; os Micro Retos (seguro que a algún ten problemas coa pronuncia) que serán convocados cada mes. Son mini concursos de relatos, que nesta ocasión está rexido polas seguintes

BASES: 

MICRO RETO MARZO 2013

1- Poderán participar todos os autores, sexa cal for a súa nacionalidade, con microrrelatos en Galego ou Castelán. Non hai límite no número de relatos a presentar por participante.

2- No relato aparecerá, aínda que fora de xeito tanxencial, algún dos seguintes temas, do que hoxe 1 de marzo celébrase aniversario. O autor é libre de empregar estes temas do xeito que considere oportuno e dende a óptica de calquera xénero literario:

a) A morte de Rosendo de Celanova, santo, abade, bispo e conde galego, acontecida no 977.

b) O nacemento de Alfonso Raimundez, fillo de Raimundo de Borgoña e de Dona Urraca, acontecido en 1105 en Caldas de Reis. Sendo neno foi proclamado Rei de Galicia por Xelmirez na Catedral de Santiago.


c) No 1493 a carabela Pinta, mandada por Martín Alonso Pinzón e pilotada por Sarmiento, arriba a Baiona. Será a primeira das naves en voltar e dende a vila pontevedresa espallarase a nova do éxito da misión de atopar un novo camiño ás Indias.

3- Os microrrelatos terán unha extensión de ENTRE 1 e 500 PALABRAS, sen incluír o título. As obras virán redactadas en formato txt, odt, word, rtf ou pdf.

4- Os microrrelatos enviaranse por correo electrónico a: asociacion@palaestra.net, en ficheiro adxunto. No corpo da mensaxe deben aparecer os datos para contactar co/a autor/a. Os relatos poden ser oresentados baixo seudónimo.

5- O prazo de admisión comeza o 1 de marzo de 2013 e finalizará ás 23:59 horas do 30 de abril de 2013.

6- Os relatos serán sometidos a unha votación dos lectores durante o mes de abril do xeito que se determine dende Palaestra.

7- O fallo será inapelable e publicitarase seguidamente a través desta web, así como polo correo desde o que se remitiu o relato.

8- As obras presentadas quedarán en poder da Sociedade Cultural e Deportiva Palaestra, que se reserva o dereito da súa publicación, exposición e difusión, a través do seu sitio web ou doutros colaboradores, citando sempre as referencias do autor.

9- O relatos gañador será publicado en galego na Colección Libros de Peto de Asencudega. O gañador recibirá un pequeno agasallo da entidade e varios exemplares do libro onde se inclúa o seu relato. A publicación realizarase ao rematar os concursos de 2013.

10- A presentación a este concurso implica a aceptación destas bases. Os casos non previstos serán resoltos pola organización.