Súbitamente, sentín un lixeiro choque, que me fixo comprender que o Nautilus acababa de tocar fondo. A miña inquietude redobrouse en intensidade. Non me chegaba sinal do canadense. Sentín o desexo de falar con Ned Land para instarlle a aprazar a súa tentativa. Dábame conta de que a nosa navegación non se facía xa en condicións normais. Naquel momento abriuse a porta do gran salón para dar paso ao capitán Nemo. Ao verme, e sen máis preámbulos, díxome:
-Ah!, señor profesor, estaba a buscarlle. Coñece vostede a historia de España?
Aínda coñecendo a fondo a historia do seu propio país, nas circunstancias en que eu me achaba, turbado o espírito e perdida a cabeza, imposible fose citar unha soa palabra.
-Ouviume? -dixo o capitán Nemo-. Pregunteille se coñece a historia de España.
-Pouco e mal -respondín.
-Así son os sabios. Non saben. Ben, sente, que lle vou contar un curioso episodio desa historia.
O capitán sentou nun diván e, maquinalmente, instaleime ao seu lado, na penumbra.
-Señor profesor, escóiteme ben, pois esta historia interesaralle nalgún aspecto, por responder a unha cuestión que sen dúbida non puido vostede resolver.
-Escóitolle, capitán -díxenlle, non sabendo ben onde quería ir parar e preguntándome se tería aquilo relación co noso proxecto de evasión.
-Señor profesor, se non lle parece mal remontarémonos a 1702. Non ignora vostede que nesa época, o voso rei Luís XIV, crendo que bastaba cun xesto de potentado para enterrar os Pireneos, impuxera aos españois ao seu neto o duque de Anjou. Este príncipe, que reinou máis ou menos mal baixo o nome de Felipe V, tivo que facer fronte a graves dificultades exteriores. En efecto, o ano anterior, as casas reais de Holanda, de Austria e de Inglaterra concertaran na Haya un tratado de alianza, co fin de arrincar a coroa de España a Felipe V para depositala na cabeza dun archiduque ao que prematuramente deran o nome de Carlos III. España houbo de resistir a esa coalición, case desprovista de soldados e de mariños. Pero non lle faltaba o diñeiro, a condición, con todo, de que os seus galeóns, cargados do ouro e a prata de América, puidesen entrar nos seus portos. »Cara ao fin de 1702, España esperaba un rico convoi que Francia fixo escoltar por unha frota de vinte e tres navíos baixo o mando do almirante Cháteau-Renault, para protexelo de correrías polo Atlántico das armadas da coalición. O convoi debía ir a Cádiz, pero o almirante, coñecedor de que a frota inglesa asucaba esas paraxes, decidiu dirixilo a un porto de Francia. Tal decisión suscitou a oposición dos mariños españois, que desexaban dirixirse a un porto do seu país, e que propuxeron, a falta de Cádiz, ir á baía de Vigo, ao noroeste de España, que non se achaba bloqueada. O almirante de Cháteau-Renault tivo a debilidade de encartarse a esta imposición, e os galeóns entraron na baía de Vigo. Desgraciadamente, esta baía forma unha rada aberta e sen defensa. Necesario era, pois, apresurarse a descargar os galeóns antes de que puidesen chegar as frotas coaligadas, e non faltase o tempo para o desembarque se non estalase unha miserable cuestión de rivalidades. Vai seguindo vostede o encadenamiento dos feitos?
-Perfectamente -respondín, non sabendo aínda con que motivos estaba a darme esa lección de historia.
-Continúo, pois. Velaquí o que ocorreu. Os comerciantes de Cádiz tiñan o privilexio de ser os destinatarios de todas as mercadorías procedentes das Indias occidentais. Desembarcar os lingotes dos galeóns no porto de Vigo era ir contra o seu dereito. Por iso, queixáronse en Madrid e obtiveron do débil Felipe V que o convoi, sen proceder á súa descarga, permanecese embargado na rada de Vigo ata que se afastaron as frotas inimigas. Pero, mentres se tomaba esa decisión, a frota inglesa facía a súa aparición na baía de Vigo o 22 de outubro de 1702. A pesar da súa inferioridade material, o almirante de Cháteau-Renault bateuse valientemente. Pero cando viu que as riquezas do convoi ían caer entre as mans do inimigo, incendiou e afundiu os galeóns, que se mergullaron cos seus inmensos tesouros.
O capitán Nemo pareceu concluír o seu relato que, confésoo, non vía eu en que podía interesarme.
-E ben? -pregunteille.
-Pois ben, señor Aronnax, estamos na baía de Vigo, e só de vostede depende que poida coñecer os seus segredos.
O capitán levantouse e rogoume que lle seguise. Obedecinlle, xa recuperada o meu sangue frío. O salón estaba escuro, pero a través dos cristais transparentes refulxía o mar. Mirei. Nun radio de media milla en torno ao Nautilus as augas estaban impregnadas de luz eléctrica. Víase neta, claramente o fondo arenoso. Homes da tripulación equipados con escafandras ocupábanse de inspeccionar toneles medio podrecidos, cofres desventrados no medio de restos ennegrecidos. Das caixas e dos barrís escapábanse lingotes de ouro e prata, fervenzas de piastras e de xoias. O fondo estaba sementado deses tesouros. Cargados do precioso botín, os homes regresaban ao Nautilus, depositaban nel a súa carga e volvían emprender aquela inesgotable pesca de ouro e de prata. Comprendín entón que nos achabamos no escenario da batalla do 22 de outubro de 1702 e que aquel era o lugar en que se afundiron os galeóns fretados polo goberno español. Alí era onde o capitán Nemo subvenía ás súas necesidades e lastraba con aqueles millóns ao Nautilus. Para el, para el só entregara América os seus metais preciosos. El era o herdeiro directo e único daqueles tesouros arrincados aos incas e aos vencidos por Hernán Cortés.
-Podía vostede imaxinar, señor profesor, que o mar contivese tantas riquezas? -preguntou, riseiro, o capitán Nemo.
-Sabía que se avalía en dous millóns de toneladas a prata que conteñen as augas en suspensión.
-Certo, pero a súa extracción arroxaría un custo superior a de o seu prezo. Aquí, ao contrario, non teño máis que recoller o que perderon os homes, e non só nesta baía de Vigo senón tamén nos múltiples escenarios de naufraxios rexistrados nos meus mapas dos fondos submarinos. Comprende agora por que podo dispor de miles de millóns?
-Si, agora compréndoo, capitán. Permítame, con todo, dicirlle que ao explotar precisamente esta baía de Vigo non fixo vostede máis que anticiparse aos traballos dunha sociedade rival.
-Cal?
-Unha sociedade que obtivo do goberno español o privilexio de buscar os galeóns mergullados. Os accionistas están excitados polo cebo dun enorme beneficio, pois se avalía en cincocentos millóns o valor desas riquezas naufragadas.
-Cincocentos millóns... Habíaos, pero xa non.
-En efecto -dixen-. E sería un acto de caridade previr a eses accionistas. Quen sabe, con todo, se o aviso sería ben recibido, pois ás veces o que os xogadores lamentan por encima de todo é menos a perda do seu diñeiro que a das súas tolas esperanzas. Lles compadezco menos, despois de todo, que a eses milleiros de desgraciados a quen puidesen aproveitar tantas riquezas ben repartidas, e que xa serán sempre estériles para eles.
Non terminara eu de expresar isto cando sentín que ferira ao capitán Nemo.
-Estériles! -respondeu, con gran viveza-. Cre vostede, pois, que estas riquezas están perdidas por ser eu quen as recolla? Seica cre que é para min polo que me tomo o traballo de recoller estes tesouros? Quen lle dixo que non faga eu bo uso deles? Cre vostede que eu ignoro que existen seres que sofren, razas oprimidas, miserables por aliviar, vítimas por vingar? Non comprende que ... ?
O capitán Nemo contívose, lamentando talvez falar demasiado. Pero eu comprendera. Calquera que fosen os motivos que lle forzaron a buscar a independencia baixo os mares, seguía sendo ante todo un home. O seu corazón palpitaba aínda cos sufrimentos da humanidade e a súa inmensa caridade envorcábase tanto sobre as razas esclavizadas como sobre os individuos. Foi entón cando comprendín a quen estaban destinados os millóns entregados polo capitán Nemo, cando o Nautilus navegaba polas augas da Creta insurrecta.
Ningún comentario:
Publicar un comentario
Nota: só un membro deste blog pode publicar comentarios.