Centenario de A metamorfose (XXIV)

Gregorio case nunca durmía, nin de noite nin de día. Ás veces pensaba que ía abrirse a porta do seu cuarto, e que el ía encargarse de novo, como antes, dos asuntos da familia. Volveu acordarse, tras longo tempo, do director e o xerente do almacén, o dependente e o aprendiz, aquel ordenanza tan robusto, dous ou tres amigos que tiña noutros comercios, unha camareira dunha fonda provinciana... Tamén lle asaltou o recordo doce e pasaxeiro dunha caixeira dunha sombrerería, a quen cortexara formalmente, aínda que sen empeño suficiente...

Todas estas persoas mesturábanse na súa mente con outras estrañas hai tempo esquecidas; pero ningunha podía axudarlle, nin a el nin aos seus. Eran inasequibles, e sentíase aliviado cando lograba apartar o seu recordo. Logo, deixaba tamén de preocuparse pola súa familia, e só sentía cara a ela a irritación producida pola pouca atención que lle prestaban. Non había nada que lle apetecese realmente, con todo, facía plans para chegar até a despensa e apoderarse, aínda que sen fame, do que lle pertencía por dereito propio. A irmá non se preocupaba xa de buscar alimentos ao seu gusto; antes de irse a traballar, pola mañá e pola tarde, empuxaba co pé calquera cousa dentro do cuarto, e logo, ao regresar, sen mirar se Gregorio só probara a comida -o cal era o máis frecuente- ou se nin sequera ao tocara, recollía os restos coa escoba. O arranxo da habitación, que sempre tiña lugar de noite, era igualmente apresurado. As paredes estaban cubertas de sucidade, e o po e os desperdicios amontoábanse nos recunchos.

Nos primeiros tempos, ao entrar a irmá, Gregorio situábase precisamente no recuncho en que había máis sucidade. Pero agora podía permanecer alí semanas enteiras sen que ela aplicarase máis, pois vía a porcallada tan ben como el, pero ao parecer estaba decidida a deixala. Cunha susceptibilidade nela completamente nova, pero que se estendeu a toda a familia, non admitía que ningunha outra persoa ocupásese do arranxo da habitación. Un día, a nai quixo limpar a fondo o cuarto de Gregorio, tarefa para a que tivo que empregar varios cubos de auga, mentres Gregorio xacía amargado e inmóbil debaixo do sofá, molesto pola humidade. Pero en canto notou a irmá, ao regresar pola tarde, o cambio operado na habitación, viuse terriblemente ofendida, irrompeu no comedor e, sen escoitar as explicacións da nai, rompeu a chorar con tal violencia e desconsuelo que os pais asustaron. O pai, á dereita da nai, reprochoulle o non ceder de maneira total á irmá o coidado da habitación de Gregorio; a irmá, á esquerda, dixo que xa non lle sería posible encargarse daquela limpeza. A nai quería levar o dormitorio ao pai, que non acababa de acougarse: a irmá, sacudida polos saloucos, daba puñadas na mesa, e Gregorio asubiaba de rabia, porque ninguén se acordou de pechar a porta para aforrarlle aquel espectáculo.

Prol se a irmá, extenuada polo traballo, estaba cansada de coidar a Gregorio, non tiña por que substituíla a nai, nin Gregorio tiña por que sentirse abandonado: para iso estaba a asistenta. Aquela viúva entrada en anos, a quen a súa constitución debía de permitir resistir as maiores amarguras ao longo da súa vida, non sentía cara a Gregorio ningunha repulsión. Sen que iso puidese achacarse á curiosidade, abriu un día a porta do cuarto de Gregorio, que na súa sorpresa, e aínda que ninguén lle perseguía, comezou a correr dun lado para outro; con todo, a muller permaneceu inmutable, coas mans cruzadas sobre o ventre.

Desde entón, cada mañá e cada tarde entreabría furtivamente a porta para contemplar a Gregorio. Ao principio, mesmo lle chamaba, con palabras que sen dúbida cría cariñosas, como: «Ven aquí, bicharraco!».

Gregorio non respondía a estas chamadas: permanecía inmóbil, coma se nin sequera abrirase a porta. Canto mellor fose que se ordenase á serventa limpar diariamente o seu cuarto, no canto de dedicarse a importunarle inutilmente!

Unha mañá cedo -mentres unha choiva que parecía anunciar a inminente primavera azoutaba furiosamente os cristais- a asistenta incordiulle como de costume, e Gregorio irritouse de tal maneira que se volveu contra ela, lenta e debilmente, pero en disposición de atacar. Con todo, no canto de asustarse, a muller alzou no alto unha cadeira que estaba xunto á porta, e esperou coa boca aberta de pao a pao, mostrando ás claras o seu propósito de non pechala até non haber desfeito sobre as costas de Gregorio a cadeira que blandía.

-Non vés, eh? -dixo ao ver que Gregorio retrocedía. E tranquilamente volveu colocar a cadeira no recuncho.
...