31 de outubro de 2015

Centenario de A metamorfose (XXX)

-Por fin! -exclamou ela facendo virar a chave na fechadura.

«E agora?», preguntouse Gregorio mirando ao seu ao redor na escuridade.

Pronto comprendeu que non podía moverse absoluto. Isto non lle asombrou: ao contrario, non lle parecía natural poder avanzar, como fixera até entón, con aquelas patiñas tan febles. Polo demais, sentía relativamente a gusto. Aínda que lle doía todo o corpo, parecíalle que a dor se ía atenuando aos poucos, e pensaba que, por último, cesaría. Apenas se notaba xa a mazá podrecida que tiña nas costas e a infección blanqueada polo po. Pensaba con emoción e agarimo nos seus. Estaba, se cabe, aínda máis convencido que a súa irmá de que tiña que desaparecer.

Permaneceu nun estado de apracible meditación e insensibilidade ata que o reloxo da igrexa deu as tres da madrugada. Aínda puido albiscar a alba que despuntaba tras os cristais. Logo, a pesar seu, deixou caer a cabeza e do seu fuciño xurdiu debilmente o seu último suspiro.

Á mañá seguinte, cando entrou a asistenta -daba tales portadas que en canto chegaba era imposible seguir durmindo, a pesar do moito que se lle rogara que non fixese tanto ruído- para facer a súa breve visita de costume a Gregorio, non achou nel, ao principio, nada de particular. Supuxo que permanecía así, inmóbil, con toda intención, para facerse o indiferente, pois lle consideraba plenamente dotado de raciocinio. Casualmente levaba na man o deshollinador, e fíxolle cóxegas desde a porta.

Ao ver que seguía sen moverse, irritouse e empezou a hostigalo, e só despois de que lle empuxou sen atopar ningunha resistencia deuse conta do sucedido, abriu desmesuradamente os ollos e deixou escapar un asubío de sorpresa. Acto seguido, abriu bruscamente a porta do dormitorio dos pais e gritou na escuridade:

-Estirou a pata!

O señor e a señora Samsa incorporáronse na cama. Custoulles bastante sobreporse ao susto, e tardaron en comprender o que lles anunciaba a asistenta. Pero en canto fixéronse cargo da situación, baixaron da cama, cada un polo seu lado e coa maior rapidez posible. O señor Samsa botouse a colcha polos ombreiros; a señora Samsa só levaba o camisón, e así entraron na habitación de Gregorio.

30 de outubro de 2015

Cavilando

A oposición dos intereses particulares fixo necesario o establecemento das sociedades, o acordo destes mesmos intereses é o que o fixo posible. Isto é o que hai de común nestes diferentes intereses que forman o vínculo social; e se non existise un punto no cal se harmonizasen todos eles, non puidese existir ningunha sociedade. Agora ben; só sobre este interese común debe ser gobernada a sociedade.

Digo, pois, que non sendo a soberanía senón o exercicio da vontade xeral, non pode enallearse xamais, e o soberano, que non é senón un ser colectivo, non pode ser representado máis que en por si: o poder é susceptible de ser transmitido, mais non a vontade.

En efecto: aínda que non é imposible que unha vontade particular concorde nalgún punto coa vontade xeral, si o é, polo menos, que esta harmonía sexa duradeira e constante, porque a vontade particular tende pola súa natureza ao privilexio e a vontade xeral á igualdade. 

29 de outubro de 2015

Inicio de AÍNDA NON É O FIN

Texto de Fredric Brown, nado o 29 de outubro de 1906 en Cincinnati, que foi un escritor de ciencia ficción e misterio, coñecido polos seus contos caracterizados por grandes doses de humor e finais sorprendentes.

AÍNDA NON É O FIN
Fredric Brown

Había un verde e infernal matiz de luz dentro do cubo de metal. Era a luz que facía que a pel pálida de morte da criatura que estaba sentada fronte aos controis parecese desganadamente verde. Un só ollo labrado en facetas, no centro dianteiro da cabeza, observaba o sete diais fixamente. Desde que deixaran Xandor, ese ollo xamais se apartara dos diais. O soño era algo descoñecido para a raza galáctica á que pertencía Kar-388E. A piedade tamén era algo descoñecido. Unha simple mirada aos agudos e crueis trazos que había debaixo do facetado ollo podía probar iso. Os indicadores do cuarto e o sétimo dial detivéronse. Iso significaba que o cubo mesmo detiverase no espazo próximo ao seu inmediato obxectivo. Kar achegouse co seu brazo superior dereito e soltou o interruptor do estabilizador. Logo levantou e estirou os seus entumecidos músculos. Kar virou até quedar de fronte ao seu compañeiro do cubo, un ser igual a el.
- Aquí estamos - dixo -. A primeira parada. Estrela Z-5689. Ten nove planetas, pero só o terceiro é habitable. Temos a esperanza de atopar criaturas que poidan ser bos escravos para Xandor.
Lal-16B, que estivera sentado nunha ríxida inmobilidade durante a viaxe, tamén se levantou e estirouse.
- Esperemos que así sexa. Entón poderiamos regresar a Xandor e ser honrados mentres a frota vén por eles. Pero non teñamos demasiadas esperanzas. Atoparnos co éxito na nosa primeira detención sería un milagre. Probablemente teremos que mirar en mil lugares.
Kar encolleuse de ombreiros.
- Entón miraremos en mil lugares. Cos Loumacs morrendo, temos que conseguir escravos para as nosas minas ou, senón, terán que pecharse e a nosa raza morrerá.
...

28 de outubro de 2015

Poesía popular

Chamácheme pouca roupa;
si tes moita, teu proveito:
menos teño que despir
á noite cando me deito.

27 de outubro de 2015

Inicio de O ABISMO

O ABISMO
Robert A. Lowndes

Sacamos o corpo de Graf Norden envolvidos pola noite de novembro, baixo as estrelas que resplandecían cun brillo tan terrible que resultaba insoportable, e conducimos o auto toleados, frenéticamente, pola estrada que subía cara ao alto da montaña. O cadáver debía ser destruído por mor dos ollos que non querían pecharse, senón que parecían mirar fixamente algún obxecto situado detrás do observador; o cadáver que perdera todo o sangue sen que presentase a máis lixeira traza dunha ferida; o cadáver cuxa carne estaba cuberta de marcas luminosas, de arabescos que se desprazaban e cambiaban de forma ante os nosos ollos. Encaixamos o ríxido corpo que fora Graf Norden tras o volante, puxemos unha mecha no tanque de gasolina, acendémola e logo empuxamos o vehículo até o bordo do camiño, desde onde se precipitou en chamas cara á ruta principal: un meteorito flamíxero.
Non foi até o día seguinte que nos demos conta de que todos estiveramos baixo o poder hipnótico de Dureen... até eu esquecino. De non ser así, como puidésemos actuar tan aloucadamente? A partir do instante en que se acenderon as luces de novo, e vimos o que, un momento antes, fora Graf Norden, fomos como vagas, irreais figuras deambulando por un soño. Esquecémolo todo salvo as mudas ordes que nos foron impartidas mentres contemplabamos como o auto en lume estrelábase contra o asfalto inferior, mentres observabamos a súa destrución, e logo dirixiámonos con paso incerto cada cal á súa casa. Cando, ao día seguinte, recobramos parcialmente a memoria e buscamos a Dureen, este desaparecera. E, como sexa que apreciabamos a nosa liberdade, non contamos a ninguén o que sucedera, nin tratamos de pescudar cara a que ignotos dominios habíase esfumado Dureen. Só
desexabamos esquecer.

...

26 de outubro de 2015

LIDERADO, ESCOLAS, ESCARAVELLOS, COLIFLOR

LIDERADO, ESCOLAS, ESCARAVELLOS, COLIFLOR

Ao mediodía, cando me toca cociñar, escoito na radio con certa frecuencia un anuncio dunha Escola de Negocios que querendo captar novos recrutas e o consecuente diñeiro paternal véndese como "a maior comunidade de líderes de Galicia".

O anuncio, como todos os da radio, pásame inadvertido ata que ouzo esa frase, ese slogan capcioso que me fai deter o esfollado da coliflor para catro ou o sutil rebozado do filete de pavo en pan rallado e ovo.

Resúltame obscena a idea de empastar conceptos como escola, mocidade, negocio, éxito, liderado (e cadea SER). Ensinámosche a liderar, a gañar diñeiro, serás o máis en grao sumo non importe á conta de quen ou de cantos, e isto último non o digo eu, senón un experto en "ética nos negocios", de cuxo nome non podo acordarme, que afirma que nas ditosas escolas de negocios non se forma en valores éticos, en respecto ao próximo, ao conxunto das cousas, ao equilibrio, aínda que si ao balance, ao dividendo, ás leis que hai que coñecer e sortear.

Os rapaces prerrolex ou postiate non saben nin recoñecer un problema de ética comercial se se lles pon diante, dicía, e así nos vai. Porque eses, supostamente, liderarán (e okuparán en sentido estrito) os Bancos da Terra, as empresas onde currarán os nosos fillos axitaranse ao antollo da súa ambición, mentres fabrican coches contaminantes, preciosos e alemáns, tan fraudulentos e flatulentos como a miña coliflor a medio cocer.

Non pido Mandelas nin Yunus nin Gasoles ou Gandhis liderando cada esquina do mundo, só apelo ao liderado dun bo director de instituto, dunha médica minuciosa, dunha concelleira responsable, dun tendero honrado ou dun artista apaixonado, rico só en ideas.

DGM

25 de outubro de 2015

Palacio Real de Riofrío

Visitamos o Palacio Real de Riofrío, do Patrimonio Nacional,  e que se atopa en San Ildefonso, en Segovia. O palacio é de estilo italiano con planta cadrada e tres pisos de altura.

No seu interior está o Museo da Caza e é resaltable o patio interior, a escaleira de honra, a capela e a súa colección de pinturas, tapices e mobles. Atópase rodeado por un extenso bosque de 625 hectáreas, onde habitan gamos e cervos, aos que hai anos podía un dar de comer da man, pero que agora non son accesibles.

Fernando VI, canso das continuas interferencias da raiña nai Isabel de Farnesio, permitiulle construír un palacio para mantela afastada da Corte (que neste momento permanecía case de maneira permanente en La Granja de San Ildefonso) e así Isabel de Farnesio mandou construír o palacio en 1751 nun antigo coto de caza. Antes de finalizar as obras, o rei Fernando VI morreu sen descendencia e desapareceu a necesidade de trasladarse a Ríofrío. O palacio non se finalizou totalmente e a raíña nunca residiu nel.

O Palacio foi utilizado polos sucesivos soberanos españois cando ían de caza aos bosques de Riofrío.

24 de outubro de 2015

Fragmento de ¿Que me queres, amor?, de Manuel Rivas

Fragmento de ¿Que me queres, amor?, de Manuel Rivas, escritor nado na Coruña o 24 de outubro de 1957

—Ven, Mary, este é o noso patrocinador —dixo Thanks Danke, cun sorriso de orella a orella—. O señor Mille Tausend.
Era máis artificial ca o sorriso dun sobrecargo de avión. O único natural era a cor branca chimpancé da palma das mans.
—Ola, querida. Encantadora, Danke, tal como a imaxinei.
Eu tivera unha mañá fatal. Queimáronse as tostadas e pelexei con Hahn Cock. Deixeino para sempre. Só levei as chaves do coche.
—Danke díxome que vostedes querían financiar unha serie.
—Exactamente, querida.
—¿Gústanlle os debuxos animados, señor Tausend? —preguntei por preguntar.
—Son a miña paixón, querida —dixo el con sarcasmo.
—Se non me engano, o protagonista terá que pasar o día comendo salchichas.
—Algo así. ¿A que é unha boa idea?
...

23 de outubro de 2015

Fragmento de Xente de Mala Morte

Texto de Alfonso Álvarez Cáccamo, nado en Vigo o 23 de outubro de 1952, así que hoxe está de aniversario.

A caixa de puros 25 Partagás de Partagás Selección Especial esgotárase. Manoel Rúa, antes Manuel de la Calle, sinalou, falsamente afectado, a caixa baldeira e dixo algo así como que el non tería ningún problema en ir mercar outra, pero era xa tan tarde que non atoparía ningún comercio aberto. Os membros da Comisión Pro-Desenvolvemento aceptaron prescindir dos cigarros puros pero pediron-esixiron máis uisqui, estamos secos, agora uns vasiños máis faríannos moito ben...

...

22 de outubro de 2015

Aforismos de Leonardo

Xeoloxía 
207.- A Terra é unha estrela. Grazas á esfera acuosa que a envolve en gran parte, resplandece no universo como un simulacro do Sol e á maneira de todas as demais estrelas de cuxo conxunto forma parte. 

21 de outubro de 2015

Santa Lucía

Temos aquí a Escalinata de Santa Lucía nunha foto do primeiro concurso A Coruña en Sepia.

O topónimo é tan habitual en Coruña, que por Santa Lucía un pode entender varios sitios da cidade.

No século XIX, a cidade dividíase en tres partes: A Cidade Alta, que coincide máis ou menos coa actual Cidade Vella illada por murallas, a Pescadería, situada no istmo ou parte máis estreita da península coruñesa e tamén fortificada e por últimos os exteriores, que eran dous núcleos formados polos barrios de Santa Lucia e Riazor e outro formado por Monelos, Elviña, Vioño e Peruleiro.

Así aparece en moitas fontes antigas a referencia de que fóra dos muros da cidade atopábase a Capela de Santa Lucia no barrio a que dá nome.

Tamén nalgún libro aparece que o porto da Coruña se acha situado na enseada ou baía comprendida entre a punta do Parrote e a illa de Indias, á que segue a enseada de Santa Lucia ou a Palloza, que se estende até a punta do castelo de San Diego. E que é de mellor condición polo seu maior fondo e abrigo a enseada de Santa Lucia, co inconveniente de que está a bastante distancia do porto.

Así que temos unha enseada, unha igrexa, un mercado, unha rúa e unha escalinata...

Neste caso parece que a relación ven mais coa enseada que coa capela moito mais fastada. No seu día existiu a fonte de Santa Lucía, non moi lonxe do lugar da foto e doutra chamada do Espiño, ao comezo de rúa Cabaleiros que foi considerada a culpable de varios casos de tifus en 1911. Por certo que nalgunhas fontes esta zona da rúa Cabaleiros aparece co seu verdadeiro nome de lugar de alcabaleiros. Os alcabaleiros eran os que cobraban as alcabalas.

20 de outubro de 2015

Inicio de DOS GREGOS APRENDÍN QUE RÍOS E REGATOS, de Manuel Forcadela.

Dos gregos aprendín que ríos e regatos
Son deuses que abandonan por veces os seus pazos
E gozan con vagar camiños e meandros,
Regueiros e fervenzas, torrenteiras e saltos.
...

19 de outubro de 2015

5 anos e 1 día

Hai cinco anos e un día nacía este blog.
Foi herdeiro doutro anterios que publicaba de cando en vez e que servía para canalizar as actividades do Club de Lectura Brigantium, creado a partires dunha actividade realizada no 2007.
Hoxe o blog é mais variado con contidos literarios e culturais.
Para o futuro a nosa idea é complementar con outro proxecto de Palaestra; o blog noutrora e aumentar os contidos históricos para axudar a difundir a persoas e sucesos de Galicia non tan lembrados como deberían.
Agardamos contar coa vosa presencia no seguinte lustro.

18 de outubro de 2015

Mosteiro de Santa María de Monfero

Visitamos o Mosteiro de Santa María de Monfero é un mosteiro medieval situado na contorna das Fragas do Eume e do que se conserva en bo estado a súa igrexa mentres que as dependencias monacais están en estado ruinoso. Hai anos aprobouse facer alí un hotel pero a idea semella unha desas cousas que se facían antes da crise, do estilo do Pazo de Sober, o Mosteiro de Ois e tantas outras. Está situado na parroquia de San Fiz, no concello de Monfero e chegar ata alí non é tan rápido como demanda o turismo actual.

As súas orixes remóntanse cando menos ao século X, ao se fundar un cenobio ao pe dunha ermida dedicada a San Marcos. Este cenobio favorecido polo rei Bermudo II sufriu o ataque dos normandos, sendo reconstruído a iniciativa de Afonso VII no ano 1134. A comunidade naquel entón acollíase a regra de San Bieito xa que a comunidade conformárase con monxes desa orde procedentes do Mosteiro de Santa María de Valverde do Bierzo.

No 1147 acóllese á reforma cisterciense a través do Mosteiro de Sobrado dos Monxes, vivindo anos de esplendor económico e cultural.

A finais da idade media, coa reforma dos Reis Católicos, anexiónase á Congregación de Castela, da que dependeu ata a exclaustración de 1835.

A mediados do século XVI iniciou obras de renovación que continuarían ata a seguinte centuria, caracterizadas polo seu estilo clásico. No ano 1620 encárgase das obras Simón de Monasterio. A partir de entón imponse o estilo barroco e derrúbase a vella igrexa. A morte no ano 1624 de Simón de Monasterio, ao que se lle atribúen as trazas da planta e o alzado, fai que outros mestres de obra teñan que seguir co seu proxecto. As obras continuaron e no ano 1639 xa estaba rematado o ciborio. No ano 1645 traballábase na fachada e no ano 1655 consagrouse o templo. A capela da Virxe da Cela remátase cara o ano 1666, obra á que lle seguirán outras como a sancristía, coñecida como Chirola.

En 1882 hai un intento efémero de reintroducir a vida monacal no mosteiro ao se establecer unha comunidade cisterciense. A ruína do mosteiro e unha epidemia de varíola fixeron fracasar a tentativa.

Destaca a súa fachada barroca, única en Galicia polo xadrezado dos perpiaños, alternando granito con xisto, con catro enormes columnas e dúas pilastras rematadas con capiteis corintios, que combina, seguindo a Bonet, unha estrutura clásica cun dinamismo barroco. No interior atópanse os sepulcros de Nuno Freire de Andrade, Fernán Pérez de Andrade, O Mozo e Diego de Andrade.

O edificio monacal artéllase arredor de tres claustros:

O inacabado Claustro da Hospedería mandado facer sobre outro renacentista. A súa construción foi interrompida pola Guerra da Independencia e as obras nunca se retomaron.

O Claustro procesional, proxectado por Juan de Herrera, é de estilo renacentista con aloumiños góticos nos 24 tramos abovedados do andar baixo, e barrocos no tapiado realizado en 1786 deixando óculos elípticos e fiestras rectangulares.

O Claustro dormitorio é o de maior extensión. A diferenza dos outros claustros, é o único que medrou sen unha planificación previa ao longo dun dilatado espazo de tempo.

Contemplando o mosteiro obsérvase o tránsito harmónico desde un clasicismo herreriano a un barroquismo interpretado cunha aberta naturalidade. Dende o ano 1931 está considerado Monumento Nacional.


17 de outubro de 2015

Centenario de A metamorfose (XXIX)

E cun terror que a Gregorio pareceulle incomprensible, a irmá apartou da cadeira de brazos, coma se preferise abandonar á nai que permanecer preto de Gregorio, e correu a refuxiarse detrás do pai; este, excitado á súa vez pola actitude da súa filla, púxose en pé, estendendo os brazos ante Grete con xesto protector.

Gregorio non quería asustar a ninguén, e moito menos á súa irmá. O único que fixera era empezar a dar a volta para volver á súa habitación, e isto era o que impresionara aos demais, pois, por mor do seu deplorable estado, para realizar aquel difícil movemento tiña que axudarse coa cabeza, apoiándoa no chan. Detívose e mirou ao seu redor. Ao parecer, a súa familia captara a súa boa intención; só fora un susto momentáneo.

Agora todos lle miraban tristes e pensativos. A nai estaba na súa cadeira de brazos, coas pernas moi xuntas estendidas ante si e os ollos entrecerrados de cansazo. A irmá estaba sentada xunto ao pai e rodeaba co seu brazo o pescozo deste.

«Talvez xa poida moverme», pensou Gregorio, iniciando de novo os seus penosos esforzos. Non podía conter os seus resoplidos, e de cando en vez tiña que parase a descansar. Pero ninguén lle metía présa; deixábanlle actuar tranquilamente. Cando deu a volta, iniciou o regreso en liña recta. Asombroulle a gran distancia que lle separaba da súa habitación; non lograba comprender como, dada a súa debilidade, puidera, momentos antes, percorrer ese mesmo treito sen notalo. Coa única preocupación de arrastrarse o máis rapidamente posible, apenas se decatou de que ninguén lle azuzaba con palabras ou berros.

Ao chegar á porta, volveu a cabeza, aínda que só a medias, pois sentía certa rixidez no pescozo, e viu que nada cambiara. Unicamente a súa irmá púxose en pé.

A súa última mirada fora para a súa nai, que se quedou durmida.

Apenas dentro da súa habitación, ouviu pecharse rapidamente a porta e botar a chave. O brusco ruído asustoulle de tal modo que se lle dobraron as patas. A irmá era quen tan prontamente actuara. Permanecera en pé esperando o momento de correr a encerralo. Gregorio non a ouvira achegarse.

16 de outubro de 2015

Cavilando

Do pobo 
O mesmo que un arquitecto antes de levantar un gran edificio observa e sonda o terreo para ver se pode soportar o peso daquel, así o sabio lexislador non comeza por redactar boas leis en si mesmas, senón que antes examina se o pobo ao cal as destina é adecuado para recibilas. 
Esta foi a razón pola cal Platón rexeitou dar leis aos arcadios e aos cirenienses, sabendo que estes dous pobos eran ricos e non podían sufrir a igualdade; velaquí o motivo de que se visen en Creta boas leis e homes malos, porque Minos non había disciplinado senón un pobo cheo de vicios.

15 de outubro de 2015

Aforismos de Leonardo

206.- O mesmo ocorre, pois, cos mencionados planetas, os cales, aínda que privados de luz propia, non ocupan, segundo o devandito, ningunha parte de sol para os nosos ollos. 

14 de outubro de 2015

O Hotel Palas da Coruña

A seguinte foto do I Concurso A Coruña en sepia (2014) era esta.
O primeiro edificio foi chamado a casa Caruncho e alí abriu as súas portas o Palace Hotel. Un nome internacional para unha cidade que vivía do seu porto.
A normativa da España posterior á Guerra Civil, fixo que trocasen o nome a Hotel Palas. Así parecía mais o nome dun hotel obreiro pero pedir algo como Hotel Palacio era moito para a mentalidade da epoca que deu curiosidades como El niño de la Guía e similares. Na Coruña pola mesma época o Sporting Club pasa a chamarse Casino (hoxe ten os dous nomes). O Sporting Club ocupaba os baixos xusto á dereita do edificio do que falamos.

O Hotel foi naugurado en 1916. Por poñernos en situación habia xa dez anos que na Coruña fabricaban a cervexa "La Estrella de Galicia" e os mesmos que unha panda de ximnastas e esgrimistas crearan o Deportivo de la Sala Calvet, que xa para entón era Real Club Deportivo.

O Palace Hotel estaba moi ben situado, xusto enfronte do Obelisco, do que xa falaremos no seu momento, e dando as paredes laterais á rúa Real e á avenida da Mariña. Mellor imposible. O comedor do hotel foi durante moitos anos empregado para variedade de actos sociais e outras solemnidades e na parte baixa estivo o Café Oriental. As habitacións da planta nobre estaban amobladas con camas de bronce e tiñan pezas en caoba.

Contan que durante as primeiras xornadas do Golpe de Estado de 1936 un cliente do hotel que apoaba aos sublevados fixo disparos dende o tellado. Os gubernamentais entraron no hotel pero calmaronse os ánimos ao ser invitados polo propietario nos luxosos salóns.

Tras a Guerra Civil o hotel foi entrando en paulatina decadencia, salvada unicamente nas tempadas nas que o dictador acudía ao Pazo de Meirás (o que atraía o turismo a nosa bisbarra) pero quedou ferido de morte coas aperturas dos hoteis Finisterre e Embajador.

Xa na década dos sesenta A Coruña busca "modernizarse" e a solución pasa por derrubar edificios antigos e facer outros modernos no seu lugar. Ese foi e é un dos obxectivos do concurso A Coruña en sepia, meditar sobre estes cambios.

En xuño do 1967 o edificio comezou a derrubarse.

13 de outubro de 2015

Inicio de A LENDA DE JESSE JAMES

DE CLAUDE APPELL

Cando Jesse James veu a este mundo no Missuri, en setembro de 1847, a conquista do Oeste acababa de comezar. Era aquela unha época onde todos os meses, na primavera, longas caravanas de pioneiros saían de San José ou Independencia, a algunhas millas da casa dos James, para afundirse na inmensa Pradera, dominada polos bisontes e os guerreiros vermellos. Esta era a época dos galeóns da pradaría, pesados carros nos cales os conquistadores do Oeste emprendían a súa peregrinación para unha aventurada viaxe de varios meses.
Era esta a época das loitas contra os indios, das marchas azarosas polas arideces escarpadas das Montañas Rochosas, ou polas tempestades de neve da Serra Nevada. Os que puideran escapar aos perigos da ruta, sentíanse felices ao descubrir as terras fértiles de Oregón e de California.
Era a época en que o Oeste non coñecía a Lei, na que os homes rudos que gozaban estas terras novas, non contaban máis que coa forza dos seus puños e as balas das súas pistolas para facer respectar os seus dereitos; a época en que as cidades xurdían como os fungos, sen administración nin policía e que atraían tanto aos amantes de toda clase de aventuras para os que o gran negocio era poder sacar o colt e disparar ao adversario unha décima de segundo antes de que este fixese o propio con el.
Jesse James e o seu irmán Frank creceron nesta atmosfera apaixonada. O seu pai, un curioso personaxe á vez pastor e granxeiro, tamén fora apresado por esta tolemia do Oeste que, en 1849, tanto impresionase aos seus compatriotas. Atopáronse pebidas de ouro no American River e unha boa mañá plantaba á súa familia, granxa e sermóns, para correr a California tras a fortuna. E alí atopou a morte.
...

12 de outubro de 2015

FUET

FUET

Volvín ao fuet, ou ao espetec, como prefirades. 

Será a tensión, será Gasol, será o "procés" catalán, Casa Tarradellas ou Ariadna Gil (léase Yil), non sei, pero, tras anos sen compralo nin comelo, me volvín enganchar ao seu intenso sabor salgado, á súa pel branca, ás súas carnes prietas...

Levántome, vou á cociña, véxoo colgado do ganchiño antigo dos babeiros, esquezo o chocolate, collo coitelo de serra, chisco de pan, aceitiño... 

Cataluña quédate.

DGM

11 de outubro de 2015

Castelo dos Andrade

Visitamos o Castelo de Andrade, tamén coñecido como fortaleza da Nogueirosa, castelo medieval, tamén coñecido en tempos como o Castelo da Fame. Desde a súa orixe estivo moi vinculado á poderosa familia dos Andrade, señores feudais da bisbarra, que é un símbolo de Pontedeume.

Fernán Pérez de Andrade, O Bo, iniciou a liñaxe en 1371 de mans de Enrique de Trastámara, cando recibe os señoríos de Pontedeume e Ferrol. Nuño Freire de Andrade pasou á historia pola dureza con que gobernou os seus territorios. Durante o seu mandato sucédense as revoltas campesiñas. Moitos outros son os avatares históricos do señorío; por exemplo, no século XVI, por falta de descendencia masculina, os títulos e dereitos pasan, por razóns matrimoniais, á casa de Lemos.

Hoxe en día pertence á casa de Alba. Na simboloxía dos Andrade aparecen o oso e o xabaril, de clara inspiración celta. Polas súas reducidas dimensións, o castelo apenas cumpriu a súa función residencial. A parte mellor conservada é a torre da homenaxe. O recinto amurallado ten forma irregular; nel ábrese unha soa entrada ao castelo con dobre peche. Un foso rodea a construción por dous dos seus lados.

Unha lenda di que había un paso subterráneo que comunicaba este castelo co que hai na vila de Pontedeume.

A maioría do conxunto conservado é o resultado das obras comezadas no ano 1369 sobre a ruína dunha antiga fortaleza, probablemente do século XIII. A partir do século XIV foi denominado como Alcázar dos Andrade. Trala súa destrución no ano 1467 a causa das revoltas irmandiñas tivo que ser practicamente reedificado. Poucos anos despois foi un dos corenta e seis castelos aos que os Reis Católicos ordenaron o seu desmochado. Ocorreu no ano 1486. No século XIX foi obxecto dunha profunda restauración que foi levada a cabo polo arquitecto Tenreiro a instancia do duque de Alba.



10 de outubro de 2015

Centenario de A metamorfose (XXVIII)

-Hai que desfacerse del -repetiu, por último, a irmá ao pai, pois a nai, coa súa tose, non podía ouvir nada?. Isto acabará matándonos aos dous. - Cando hai que traballar como nós traballamos, non se pode soportar, encima, unha tortura como esta. Eu tampouco podo máis.

E púxose a chorar de tal forma que as súas bágoas caeron sobre o rostro da nai, limpoullas mecanicamente coa man.

-Filla miña -dixo o pai con compaixón e sorprendente lucidez-. Que podemos facer?

A irmá encolleuse de ombreiros, expresando así a perplexidade que se apoderou dela mentres choraba, en contraste coa súa anterior determinación.

-Se polo menos comprendésenos -dixo o pai en ton medio interrogativo.

Pero a irmá, sen cesar de chorar, axitou enerxicamente a man, indicando con iso que non había nin que pensar en tal posibilidade.

-Se polo menos comprendésenos -insistiu o pai, pechando os ollos, como para dar a entender que el tamén estaba convencido de que era imposible-, talvez puidésemos chegar a un acordo con el. Pero nestas condicións...

-Ten que irse -dixo a irmá-. Non hai máis remedio, pai. Basta que procures refugar a idea de que se trata de Gregorio. O crelo durante tanto tempo é, en realidade, a causa da nosa desgraza. Como pode ser Gregorio? Se o fose, hai xa tempo que comprendetía que uns seres humanos non poden vivir con semellante bicho. E se habería ir pola súa propia iniciativa. Perderiamos ao irmán, pero poderiamos seguir vivindo,,. e o seu recordo perduraría para sempre entre nós. Mentres que así, este animal acósanos, bota aos hóspedes e é evidente que quere apoderarse de toda a casa e deixarnos na rúa. Mira, pai -gritou de súpeto-, xa empeza outra vez!

9 de outubro de 2015

Cavilando

Dou por suposto o que creo demostrar, a saber: que non hai no Estado ningunha lei fundamental que non se poida revogar, nin o mesmo pacto social: porque se todos os cidadáns reunísense para romper ese pacto, de común acordo, non se pode dubidar que estaría lexitimamente roto. 

Grocio cre mesmo que cada cal pode renunciar ao Estado de que é membro. e recobrar a súa Liberdade natural e os seus bens saíndo do país. 

Agora ben; sería absurdo que todos os cidadáns, reunidos, non puidesen facer o que é factible a cada un deles separadamente.

¿Sabedes de quen é este fragmento?

8 de outubro de 2015

Fragmento de Paseata arredor da morte

Paseata arredor da morte é unha obra de Domingo García-Sabell, nado o 8 de outubro de 1909 en Santiago de Compostela e finado o 5 de agosto de 2003 na Coruña. Foi médico, escritor, político e académico.

Por unha banda témo-los vellos que acadan longos anos sen unha perturbación física. E cun funcionamento espiritual normalísimo. Nos nosos patrucios hai ocasión de ver, de vez en cando, algún destes formidables patriarcas nos que a lonxevidade semella, e en moitas sazóns é, o resultado último dunha constante obra de artesanía no estilo de vida. Son os homes tranquiios, serenos, de acordo constante consigo mesmos, asisados, de bo consello e segura amizade. Ó final, ós oitenta, ós noventa anos, velaí están cabo de nós, ergueitos, firmes, invariables e inconmovibles corao rexas vigas na existencia do fogar comunal. Un día chégalles a morte. E recíbena con idéntico sosego, con igual parsimonia que a outro calquera suceso de vulgar aparencia. Mortos, están fermosos. E deixan tras de si a lembranza entrañable dunha paisaxe familiar. Poden eles ter sufrido, quizais sen sabelo, graves doenzas ben escondidas, inaccesibles ós nosos estudios, pode o seu corpo ser un formigueiro de males incontrolados. Pero eles pasaron cabo de nós sen que ata a súa intimidade experimentase lixadura ningunha. Envelleceron do corpo, mais mantiveron acesa a chama da mocidade. Foron o arquetipo do contrario da vellez, foron o arquetipo da apertura xenerosa, da apertura gozosa ó mundo.
...

7 de outubro de 2015

A Coruña en sepia

Lembramos que tes ata o 15 de outubro para mandar as fotos e participar no II Coruña en Sepia.

Preme aqui para ver as bases.

A foto de hoxe corresponde ao Xardín de San Carlos, situado na cidade vella da Coruña, foi construído coma castelo defensivo fóra das murallas no século XIV e quedaría unido á cidade no XVI.

Pouco a pouco foi perdendo importancia coma baluarte ou "Fortaleza vella" e, tras estalar o polvoriño que contiña, foi abandonado até que xa no século XVIII é recuperado coma xardín por Don Carlos Francisco de Croix. O aspecto actual do Xardín de San Carlos débese ao gobernador en 1834 Francisco de Mazarredo, e presenta unhas características de xardín romántico. Foi declarado Conxunto Histórico-Artístico xunto coas murallas.

O xeneral inglés Lord Wellington dirixiu unha proclama ao exército no Cuartel Xeral de Lesaca o 4 de setembro de 1813 trala Batalla de San Marcial do 31 de agosto dese mesmo ano, recordada no Xardín de San Carlos, na que enxalzaba ao exército que el mesmo mandaba. Dicía Wellington: Españois: adicádevos todos a imitar aos inimitables galegos.

6 de outubro de 2015

Inicio de CEPHES 5

CEPHES 5
Howard Fast

O terceiro oficial (en adestramento, así que en realidade era simplemente o axudante do terceiro oficial) deu uns pasos polo corredor da gran nave espacial en dirección ao recinto de meditación. Aínda que xa levaba catro anos estudando as once clases distintas de naves espaciais, a presente era nova, impresionante e moito máis complexa, moito máis debido a que esa se trataba dunha nave Clase Dúas, absolutamente autónoma en canto a mantemento e cunha posibilidade indefinida de percorrido. A distinción doutras naves espaciais, non levaba o nome do planeta de orixe senón do de destino, Cephes 5, e como todas as naves médicas, estáballe permitido entrar en calquera porto da
galaxia.
Sabía que tivera sorte en ser destinado a esta nave para completar o seu adestramento, e aos vinte e dous anos era o suficientemente novo e romántico como para dubidar da súa boa fortuna e bendicir a súa boa estrela continuamente.
Había tres días que se embarcara como cadete oficial, no último porto que tocara a nave, e desde entón tivérono ocupado con exames médicos, inoculacións, instrucións e xiras de orientación. Esta era a súa primeira hora libre, e buscou o recinto de meditación.
Era unha habitación longa, sen nada de particular, de paredes cor marfil, ceorraso de igual cor, iluminada por unha agradable luz dourada. Por todos lados habían pilas de almofadas. Da tripulación da nave, unhas cento vinte persoas, había nese momento unha ducia, meditando. Estaban sentados sobre as almofadas coas pernas cruzadas, o corpo ergueito, as mans xuntas e a mirada baixa nunha posición que era talvez a máis xeneralizada entre todos os planetas da galaxia. O terceiro oficial escolleu unha almofada e sentou, cruzando as súas pernas espidas. Só usaba un short de algodón.
...

5 de outubro de 2015

DEBERES, TAXIDERMIA

DEBERES, TAXIDERMIA
(venres, 2:30 da madrugada)

Limpar os papeis e notas da mesa de traballo é algo obxectivamente saudable. Introducir orde é sempre conveniente. Pero apuntar nun único folio TODAS as tarefas pendentes e deixalo pousado entre o teclado, os meus brazos e os meus pulmóns é a peor idea que tiven en anos, a máis opresiva e flaxeladora, como ter de salvapantallas a foto dunha multa de tráfico ou unha citación de Facenda. 

Pero téñoo que facer. 

Tres ducias de cuestións garabateadas na miña ilexible letra obsérvanme agora fixamente. Elas esperan ser atendidas e despachadas: ...estudo lumínico, melloras 2, actas 25 e 26, visar Oleiros, levantamento igrexa, acabar Desi, matrícula tese, legalización José, reunión APA, falar co veciño, Concello Mugardos, fotos Avda de Finisterre... Eu só espero cruzarlles unha liña ou meterlles un tachón tupido con boli bic azul, como cando de neno tachaba da lista de nopis, minucioso e feliz, cada cromo que conseguía até acabar a colección. 

O peor é cando soa o teléfono e non é a miña nai nin a miña sogra...

DGM

4 de outubro de 2015

SAN MIGUEL DE BREAMO

O pasado 5 de setembro acudimos a ver San Miguel de Bréamo, unha Igrexa románica situada no monte co mesmo nome. Segundo a inscrición da fachada foi construída en 1187 e parece ser que pertenceu a un convento de agustinos, abandonado no século XVI.

De planta de cruz latina con dúas naves cubertas con bóvedas de canón e crucería. No exterior da construción destacan tres portas románicas. A fachada principal conta cunha porta de entrada enmarcada por dous contrafortes no medio dos cales se acha un rosetón.

Dende as inmediacións da igrexa contémplanse amplas panorámicas da bisbarra natural da Mariña dous Condes e das praias de Perbes, Ber, Centroña... Mágoa de tanto eucalipto.

Por outra banda o interior de San Miguel de Breamo só pode verse dous días ao ano (8 de maio e 29 de setembro) coa celebración de romerías.

Celébrase ao redor da capela de San Miguel. Tradicionalmente a ascensión ao monte faise seguindo un camiño que parte da Rúa dá Fonte Nova, nas escaleiras do "Monumento", para, unha vez alí, dar nove voltas (algunhas versións indican que son tres e outras sete) á capela en completo silencio para "botalas meigas".

Existe constancia documental desta romaría desde 1916.


3 de outubro de 2015

Centenario de A metamorfose (XXVII)

Ao pai pareceulle máis urxente botar de alí a Gregorio, tranquilizar aos hóspedes, os cales non se mostraron nin moitos menos intranquilos, e parecían divertirse máis coa aparición de Gregorio que co violín. Precipitouse cara a eles e, estendendo os brazos, tentou empuxalos cara á súa habitación á vez que lles ocultaba co seu corpo a vista de Gregorio. Eles, entón, non disimularon a súa contrariedade, aínda que non era posible saber se se debía á actitude do pai ou ao feito de descubrir que conviviran sen sabelo cun ser daquela índole.

Pediron explicacións ao pai, alzaron os brazos ao ceo, se mesaron as barbas nerviosamente e non retrocederon senón moi amodo cara á súa habitación.

Mentres, a irmá lograra sobreporse á impresión causada por tan brusca interrupción. Permaneceu un instante cos brazos caídos, suxeitando con indolencia o arco e o violín, e a mirada fixa na partitura, coma se aínda estivese a tocar. E de súpeto estalou: soltou o instrumento no colo da súa nai, que seguía sentada na súa cadeira de brazos, respirando con gran dificultade, e correu ao cuarto contiguo, ao que os hóspedes, empuxados polo pai, íanse achegando xa máis rapidamente. Con gran destreza manipulou mantas e almofadas, e antes de que os hóspedes entrasen na súa habitación, xa terminara de arranxarlles as camas e escabullirase.

O pai estaba tan fóra de si que esquecía até o máis elemental respecto debido aos hóspedes, e seguíaos empuxando frenéticamente. Xa na porta, o que parecía levar a voz cantante deu unha patada no chan, e detívolle dicindo enerxicamente:

-Participo a vostedes -alzou a man ao dicir isto e buscou coa mirada tamén á nai e á irmá- que, en vista das repugnantes circunstancias que nesta casa concorren -e ao chegar aquí cuspiu con forza no chan-, neste mesmo momento despídome. Por suposto non vou pagar o máis mínimo polos días que aquí vivín; ao contrario, pensareime se hei de pedirlles unha indemnización, a cal, desde logo, sería moi fácil de xustificar.

Calou e mirou ao seu ao redor, como esperando algo. E, efectivamente, os seus dous amigos solidarizáronse no acto dicindo:

-Tamén nós despedímonos.

Tras o cal, o primeiro en falar agarrou o picaporte e pechou a porta dun golpe.

O pai, con paso vacilante, tenteando coas mans, foi até a súa cadeira de brazos e deixouse caer nela. Parecía disporse a botar o seu soño de todas as noites, pero a profunda inclinación da súa cabeza, caída como sen vida, demostraba que non durmía.

Durante todo este tempo, Gregorio permanecera calado, inmóbil no mesmo sitio en que o sorprenderon os hóspedes. A decepción polo fracaso do seu plan, e talvez tamén a debilidade producida pola fame, facíanlle imposible o menor movemento. Non sen razón, temía que se desencadease dun momento a outro unha reacción xeral contra el, e esperaba. Nin sequera sobresaltouse co ruído do violín, que caeu do colo da nai a causa do tremor das súas mans.

-Queridos pais -dixo a irmá, dando, a modo de introdución, unha forte puñada sobre a mesa-, isto non pode seguir así. Se vós non o queredes ver, eu si. Ante este monstro, non quero nin sequera pronunciar o nome do meu irmán; e, por tanto, só direi que habemos de librarnos del. Fixemos todo o humanamente posible para coidalo e soportalo, e non creo que ninguén poida facernos o menor reproche.

-Tes toda a razón -dixo o pai.

A nai, que aínda non podía respirar ben, comezou a toser afogadamente, coa man no peito e os ollos extraviados como unha tola. A irmá correu cara a ela e sostívolle a cabeza. Ao pai, as palabras da irmá parecían moverlle a reflexión. Se incorporara na cadeira de brazos, xogaba coa súa gorra de ordenanza por entre os pratos da cea dos hóspedes e de cando en vez dirixía unha mirada a Gregorio, impertérrito.

2 de outubro de 2015

Cavilando

Ás veces a xente non atopa o que buscaba, pero acha outras cousas moito mellores.

1 de outubro de 2015

Aforismos de Leonardo

Astronomía 

205.- Afirman algúns escritores que as estrelas teñen luz propia, alegando que, se Venus e Mercurio non a tivesen tal, cando esas estrelas interponse entre os nosos ollos e o sol, escurecerían unha parte do sol igual aos seus tamaños aparentes. Pero isto é falso, por canto está probado que un corpo sen lume colocado fronte a outro luminoso, queda rodeado e cuberto todo polos raios laterais do resto do devandito corpo luminoso, e permanece, por conseguinte, invisible. Así se comproba cando se mira o sol a través das ramificacións dunha árbore de follas moi separadas unhas doutras. As ramas da árbore non interceptan entón parte algunha do sol aos nosos ollos.