Inicio de A BATALLA PERDIDA DE "MONSIEUR" MONET

MARIO VARGAS LLOSA
A BATALLA PERDIDA DE "MONSIEUR" MONET

A democratización da cultura está moi ben, pero non deixa de ter inconvenientes. Para ver hoxe unha gran exposición hai que esperar semanas ou meses, e, o día reservado, mollarse e xearse á intemperie nunha longuísima cola, e ver daquela os cadros á esculca do gran de millo, dando e recibindo cotenadas. Con todo, non vacilaría un segundo en pasar por todo iso para visitar de novo Monet no século XX, a exposición que exhibe a Royal Academy.

Unha boa mostra instrúenos sobre unha época, un pintor ou un tema, enriquécenos a visión dunha obra e, por unha ou dúas horas, arríncanos da vida cotiá, mergullándonos nun mundo aparte, de beleza e invención. Pero, algunhas raras exposicións, como esta, cóntannos ademais -con cadros, no canto de palabras- unha fermosísima historia.

Tres ingredientes son indispensables para que apareza un gran creador: oficio, ideas e cultura. Este tres compoñentes da tarefa creativa non teñen que equilibrarse, un pode prevalecer sobre os outros, pero se algún deles falla ese artista o é só a medias ou non chega a selo. O oficio apréndese, consiste nese aspecto técnico, artesanal, de que tamén está feita toda obra de arte, pero que, por si só, non basta para elevar unha obra á condición de artística.

Dominar o debuxo, a perspectiva, ter dominio da cor, é necesario, imprescindible, pero apenas un punto de partida. As `ideas', unha maneira máis realista de chamar á inspiración (palabra que ten resonancias místicas e oscurantistas), é o factor decisivo para facer do oficio o vehículo de expresión de algo persoal, unha invención que o artista engade coa súa obra ao xa existente. Nas `ideas' que achega reside a orixinalidade dun creador. Pero o que dá espesor, consistencia, durabilidad, á invención son achegados dun artista á cultura. É dicir, a maneira como a súa obra defínese respecto da tradición, renóvaa, enriquece, critica e modifica. A historia que Monet no século vinte cóntanos é a dun destro artesán ao que, xa nos limiares da vellez, un teimoso capricho converteu nun extraordinario creador.

...