2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LVIII)

Era a fatalidade.
Imposible efectuar a observación. E se esta non podía facerse ao día seguinte, teriamos que renunciar definitivamente a fixar a nosa posición. En efecto, aquel día -era precisamente o 20 de marzo. E ao día seguinte, 21, o día do equinoccio, o sol, se non tiñamos en conta a refracción, desaparecería do horizonte por un período de seis meses e coa súa desaparición comezaría a longa noite polar.
Xurdido co equinoccio de setembro polo horizonte setentrional, o sol había ir elevándose en espirais alargadas até o 21 de decembro. Desde ese día, solsticio de verán das rexións boreales, descendera e agora dispúñase a lanzar os seus últimos raios. Como lle comunicase os meus temores ao capitán Nemo, este díxome:
-Ten vostede razón, señor Aronnax. Se mañá non podo obter a altura do sol haberán de transcorrer seis meses antes de poder tentalo novamente Pero tamén é certo que precisamente porque o azar da navegación tróuxome a estes mares o 21 de marzo será moito máis fácil fixar a posición se o sol móstrasenos ao mediodía.
-Por que, capitán?
-Porque cando o sol describe espirais tan alongadas é difícil medir exactamente a súa altura no horizonte e os instrumentos están expostos a cometer graves erros.
-Como procederá vostede?
-Non empregarei máis que o meu cronómetro. Se mañá, 21 de marzo, ao mediodía, o disco solar, tendo en conta da refracción, áchase cortado exactamente polo horizonte do Norte, estarei no Polo sur.
-Así é, en efecto -dixen-. Con todo, a súa afirmación non é matematicamente rigorosa, porque o equinoccio non se produce necesariamente ao mediodía.
-Sen dúbida, señor, pero o erro non chegará a ser nin de cen metros e iso é suficiente. Até manana, pois.
O capitán Nemo regresou a bordo. Conseil e eu permanecemos até as cinco percorrendo a praia, observando e estudando. Non recollín ningún obxecto curioso, feita a excepción dun ovo de pingüín, dun tamaño notable, polo que un afeccionado pagaría máis de mil francos. A súa cor, raias e caracteres que a modo de xeroglíficos decorábano facían do ovo un raro obxecto de adorno. Confieino ás mans de Conseil e o prudente mozo, o dos pasos seguros, levouno intacto, coma unha preciosa porcelana chinesa, ao Nautilus, onde o depositei nunha das vitrinas do museo. Ceei aquel día con apetito un excelente anaco de fígado de foca cun gusto que lembraba ao da carne de porco. Deiteime logo, non sen antes invocar, como un hindú, os favores do astro radiante.
Ao día seguinte, 21 de marzo, subín á plataforma ás cinco da mañá e achei ao capitán Nemo.
-O tempo aclárase un pouco -díxome-. Cabe a esperanza. Despois de almorzar iremos a terra para escoller un posto de observación.
Convido isto, funme a buscar a Ned Land, ao que desexaba levar comigo. Pero o obstinado canadense rexeitou. Puiden darme conta de que o seu mal humor aumentaba de día en día. Pero, despois de todo, non sentín excesivamente a súa obstinación nesa circunstancia, ao considerar que había demasiadas focas en terra e que máis valía non someter ao empedernido pescador a esa tentación. Tras almorzar, dirixinme a terra, co capitán Nemo, dous homes da tripulación e os instrumentos, é dicir, un cronómetro, un anteollo e un barómetro. O Nautilus desprazarase unas cantas millas durante a noite. Achábase a algo máis dunha legua da costa na que se elevaba un pico moi agudo duns catrocentos a cincocentos metros de altura.
Durante a breve travesía, vin numerosas baleas das tres especies propias dos mares austrais: a balea franca ou right-whale dos ingleses, que non ten aleta dorsal; a hump-back, balenóptero de ventre engurrado e de grandes aletas brancas que, a pesar do seu nome, non forman ás, e, por último, as fin-back, dun marrón amarelado, o máis vivaz dos cetáceos. Este poderoso animal faise ouvir desde moi lonxe cando proxecta a gran altura as súas columnas de aire e de vapor que semellan bulebules de fume. Todos estes mamíferos evolucionaban en grupos polas augas tranquilas. Era ben visible que esa zona do Polo antártico servía de refuxio aos cetáceos acosados con exceso pola persecución dos cazadores. Vin tamén unhas longas cadeas de salpas, especies de moluscos agregados, e medusas de gran tamaño que se balanceaban entre os vaivéns das ondas.
Ás nove, puxemos pé en terra. O ceo aclarábase. As nubes fuxían cara ao Sur e a bruma abandonaba a superficie fría das augas. O capitán Nemo dirixiuse cara ao pico que sen dúbida elixira como observatorio. A ascensión foi penosa, sobre lavas agudas e pedra pómez e no medio dunha atmosfera a miúdo saturada polas emanacións sulfurosas das fumarolas. Para un home desacostumado a pisar a terra, o capitán escalaba as ramplas máis escarpadas cunha axilidade e unha elasticidade que eu non podía igualar e que envexaría un cazador de gamos. Necesitamos dúas horas para alcanzar a cima do pico de pórfido e de basalto. Desde alí, a vista dominaba un vasto mar que, cara ao Norte, trazaba claramente a súa liña terminal sobre o fondo do ceo. Aos nosos pés, campos cegadores de brancura. Sobre nós, un pálido azul, despexado de brumas.
Ao Norte, o disco do sol como unha bóla de lume xa recortada polo fío do horizonte. Do seo das augas elevábanse en magníficos feixes centenares de líquidos chafarices.
De lonxe, o Nautilus parecía un cetáceo durmido. Detrás de nós, cara ao Sur e o Leste, unha terra inmensa, un caótico amontoamento de rocas e de bloques de xeos con confíns que non se divisaban. Ao chegar á cima do pico, o capitán Nemo fixou coidadosamente a súa altura por medio do barómetro, pois debía tela en conta na súa observación. Ás doce menos cuarto, o sol, ao que unicamente viramos até entón pola refracción, mostrouse como un disco de ouro e dispersou os seus últimos raios sobre aquel continente abandonado naqueles mares non asucados xamais por home algún. O capitán Nemo, provisto dun anteollo con retículas que por medio dun espello corrixía a refracción, observou ao astro que ía afundíndose aos poucos no horizonte segundo unha diagonal moi prolongada. Eu tiña o cronómetro. Palpitabame con forza o corazón. Se a desaparición do semidisco solar coincidía coas doce no cronómetro achariámosnos no mesmo Polo.
-Mediodía! -gritei.
-O Polo sur! -respondeu o capitán Nemo cunha voz grave.
Deume o anteollo que mostraba ao astro do día precisamente cortado en dúas porcións iguais polo horizonte. Vin como os últimos raios coroaban o pico e como as sombras subían aos poucos sobre as súas ramplas. Apoiando a súa man no meu ombreiro, o capitán Nemo dixo naquel momento:
-Señor, en 1600, o holandés Gheritk, arrastrado polas correntes e as tempestades, alcanzou os 640 de latitude Sur e descubriu as Novas Shetland. En 1773, o 17 de xaneiro, o ilustre Cook, seguindo o meridiano 38, chegou aos 670 30'de latitude, e en 1774, o 30 de xaneiro, polo meridiano 109, alcanzou os 710 15' de latitude. En 1819, o ruso Bellinghausen atopouse no paralelo 69, e, en 1821, no 66, a 111 de lonxitude Oeste. En 1820, o inglés Brunsfield viuse detido aos 650, en tanto que no mesmo ano o americano Morrel, cuxos relatos son dubidosos, remontando o meridiano 42 descubriu o mar libre aos 700 14' de latitude. En 1825, o inglés Powell non puido exceder os 620. O mesmo ano, un simple pescador de focas, o inglés Weddel, elevouse até os 720 14' de latitude polo meridiano 35 e até 740 15’ polo 36. En 1829, o inglés Forster, capitán do Chanticler, tomou posesión do continente antártico a 630 26' de latitude e 660 26' de lonxitude. En 1831, o inglés Biscoé descubriu, o primeiro de febreiro, a terra de Enderby a 680 50' de latitude, e en 1832, o 5 de febreiro, a terra de Adelaida a 670 de latitude, e o 21 de febreiro, a terra de Graham a 640 45' de latitude. En 1838, o francés Dumont d'Urville, detido pola banca de xeo a 620 57' de latitude, descubría a terra de Luís Felipe; dous anos máis tarde, nunha nova punta ao Sur, a 660 30', nomeaba o 21 de xaneiro a terra Adelia, e oito días despois, a 640 40', a costa Clarie. En 1838, o inglés Wilkes avanzou até o paralelo 69 polo meridiano 100. En 1839, o inglés Balleny descubriu a terra Sabrina, no límite do círculo polar. En fin, en 1842, o inglés James Ross, ao mando do Erebus e do Terror, achou a terra Vitoria o 12 de xaneiro, aos 760 56' de latitude e 1710 7' de lonxitude Este; o 23 do mesmo mes achouse no paralelo 74, o punto máis alto alcanzado até entón; o 27, achouse a 760 8'; o 28, a 770 32, e o 2 de febreiro, a 780 4'; e en 1842 non puido pasar dos 710. Pois ben, eu, o capitán Nemo, este 21 de marzo de 1868, alcancei o Polo sur, aos 900, e tomo posesión desta zona do Globo igual á sexta parte dos continentes recoñecidos.
-En nome de quen, capitán?
-No meu propio nome, señor.
E mentres isto dicía, o capitán Nemo despregou unha bandeira negra cunha gran N bordada en ouro no seu centro. E logo, volvéndose cara ao astro do día cuxos últimos raios lamían o horizonte do mar, dixo:
-Adeus, Sol! Desaparece, astro radiante! Dorme baixo este mar libre, e deixa á noite de seis meses estender as súas sombras sobre o meu novo dominio!